Panorama Racławicka unikatem na skalę światową

Czy Panorama Racławicka zasługuje na miano cudu Wrocławia?

Oczywiście, że tak. Świadczy o tym chociażby duże zainteresowanie turystów naszym obiektem. Kiedy pyta się osoby spoza Wrocławia o najciekawsze miejsca w stolicy Dolnego Śląska, panorama zawsze pojawia się w pierwszej piątce. W ciągu dwudziestu czterech lat nasz obiekt odwiedziło 7,5 mln osób. To bardzo dużo jak na muzeum jednego obrazu. Poza tym jest to jedyna zachowana panorama w Polsce i jedna z najpiękniejszych panoram w Europie. Tego zdania są zarówno turyści, jaki i fachowcy zajmujący się tą tematyką.

Co sprawia, że panoramę odwiedza tyle osób?

Przede wszystkim jest to zabytek unikalny na skalę światową. Staramy się, by odwiedzający poczuli, że są w miejscu szczególnym. Do głównej platformy widokowej prowadzi kręty i ciemny tunel. Dlatego wejście do miejsca, w którym wystawiana jest panorama robi ogromne wrażenie na zwiedzających. Efekt potęguje oświetlenie i zastosowana perspektywa. W rotundzie iluzja miesza się z rzeczywistością. Zdarza się, że widzowie nie mogą uwierzyć, że to, co widzą to obraz. Tak było w przypadku wycieczki japońskich turystów, którzy dopytywali się nas, jakiego rodzaju technik i efektów trójwymiarowych używamy, by powstał tak wspaniały efekt końcowy, nie mogli uwierzyć, że to jedynie obraz.

Panorama Racławicka powstała pod koniec XIX wieku

Niewiele osób wie, że obraz powstał na Kresach Wschodnich.

Tak, obraz został stworzony na wystawę organizowaną w 1894 we Lwowie. Przedstawiano na niej osiągnięcia Polaków na ziemiach pod zaborami. Inicjatorem projektu był Jan Styka, który zaprosił do współpracy kilkunastu malarzy, między innymi Wojciecha Kossaka. Każdy z malarzy był specjalistą w swojej dziedzinie malarskiej, dlatego dzieło jest namalowane bardzo precyzyjnie i po dziś dzień zachowała się jego doskonała jakość. Na idealny stan panoramy wpłynęło także, że nie była często pokazywana w innych miastach. Praktycznie tylko raz została wywieziona raz na wystawę do Budapesztu.

Panorama nie ucierpiała też podczas drugiej wojny światowej

Dzięki szybkim decyzjom władz Lwowa w czasie bombardowań pod koniec wojny zdecydowano się na jej zdemontowanie i ukrycie w klasztorze bernardyńskim, jak widać opatrzność czuwała nad dziełem. W 1946 dzięki zgodzie wydanej przez samego Stalina dzieło zostało przewiezione do Wrocławia. Podjęto już decyzje o zbudowaniu rotundy w Parku Szczytnickim, ale jak się potem okazało władze stolicy Dolnego Śląska bały się naruszyć przyjaźń z naszym wschodnim sąsiadem i Panorama Racławicka długo nie ujrzała światła dziennego.

We Wrocławiu Panoramę Możemy oglądać od 14 czerwca 1985 roku

Co się z nią wtedy działo?

Rozmontowane dzieło było przechowywane w różnych miejscach Wrocławia. Początkowo były to magazyny wojskowe na ulicy Poznańskiej, potem przeniesiono ją do magazynów Muzeum Śląskiego, by ostatecznie płótno znalazło się w Hali Ludowej. W trakcie tego okresu wiele razy próbowano doprowadzić do pokazania dzieła szerszej publiczności, jednak bezskutecznie. Dopiero działania byłego rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. Alfreda Jahna, który stanął na czele Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej, doprowadziły do pokazania dzieła we Wrocławiu. Od 14 czerwca 1985 roku Panoramę Racławicką można oglądać we Wrocławiu.

Czy wśród milionów odwiedzających znalazły się też osoby warte zapamiętania?

Oczywiście, że tak. Panoramę w 1997 odwiedził Jan Paweł II, jest to jedyna panorama odwiedzona przez papieża. Poza tym znalazło się dużo osób ze świata polityki, koronowane głowy państwa jak Książe Albert czy królowa Beatrix. Odwiedziło nas także wielu artystów i humanistów, jak chociażby prof. Leszek Kołakowski, Andrzej Wajda czy Czesław Miłosz.