Przejście Żelaźnicze przebudowane (ZOBACZ)

Przejście Żelaźnicze mieści się w ścisłym centrum, w Rynku. Od strony pierzei wschodniej otwiera je mural namalowany przez Haitańczyków w Roku Grotowskiego (roku 2009), dalej w Przejściu Żelaźniczym mieszczą się m.in.: CafeTHEA, Instytut Grotowskiego, zakład zegarmistrzowski.
Czym powinno stać się Przejście Żelaźnicze? – Takie miejsca w wielu miejscach Europy są skarbem. W Przejściu powinien być ruch – uważa Jarosław Fret, dyrektor Instytutu Grotowskiego, inicjator odnowy Przejścia.
Projekt przebudowy został przygotowany przez Rafała Karnickiego w Autorskiej Pracowni arch. Macieja Małachowicza. Przebudowa została zrealizowana z miejskich środków. Jej koszt to 294 tys. zł. Dwie wspólnoty mieszkaniowe pod adresami Sukiennice 1-2 i Sukiennice 3-4 (Przejście Żelaźnicze to tył tych mieszkań) przeprowadziły remont dachu.

– Nazwa Kramy Bogate pojawiła się ok. 1242 roku – mówi Maciej Małachowicz, architekt. – Nazwa Przejście Żelaźnicze istnieje od ok. 1403 roku – dodaje. – Od XVII wieku można było tu sprzedawać metale, czyli także uzbrojenie, obok farb, chemiklaoów, wosku, bakalii i przypraw – wylicza. – Było 48 kramów. Najstarsze wizerunki kramów pochodzą z 1562 i 1578 roku. Od XV wieku zaczęła się nadbudowa górnych kondygnacji, przekupnie mieszkali już nad kramami. A pod nimi są XIV-wieczne piwnice – opowiada.

Elewację rozbito na parcele, wyodrębniono małe kamieniczki. Stało się tak dzięki odpowiednio dobranej kolorystyce. Dekoracje i gzymsy uatrakcyjniły przestrzeń. Kosze rynnowe stały się ozdobą, zmieniono podziały okien, pozostawiono fragment ceglanej elewacji. Usuwając kraty w oknach, wstawiono szyby przeciwwłamaniowe, przywrócono okna w Sali Kinowej Instytutu Grotowskiego i stworzono dodatkowe wejścia.
– Przejście ma teraz więcej światła, okna zostały wymienione na nowe, nawiązujące do XIX-wiecznego stylu – mówi Rafał Karnicki.

Prawdopodobnie jesienią w Przejściu Żelaźniczym zostanie uruchomiona „Galeria w Przejściu”, w której będą pokazywane wystawy m.in. fotografii .
– Galeria będzie służyć promocji wydarzeń kulturalnych odbywających się na obrzeżach miasta – zapowiada Jarosław Fret. Na razie trzeba zebrać pieniądze potrzebne na prezentację.

Jednym z najbardziej przyjaznych miejsc w Przejściu jest CafeTHEA. Tu na 34 m kw. organizowane są wystawy, konferencje naukowe, wykłady, spektakle teatralne, spotkania literackie (już 22 stycznia o godz. 19 Robert Dudziński z UWr. opowie o „Zbrodniach rubinowego ekranu. Co o PRL-u mówią nam ówczesne seriale kryminalne?”).
– W CafeTHEA można czytać książki, korzystać z internetu – zachęca Jarosław Fret.
Co ważne, do CafeTHEA każdy może zgłosić propozycję zorganizowania dyskusji, naukowej konferencji, pokazu czy prezentacji pracy artystycznej, zupełnie bezpłatnie. Kierujący tym miejscem Tobiasz Papuczys zaprasza koła naukowe, teatry, fundacje, stowarzyszenia, organizacje artystyczne i studenckie (e-mail: [email protected]).
Warto dodać, że Instytut Grotowskiego nie jest właścicielem ani CafeTHEA (to miejsce należy do prywatnej osoby), ani Przejścia Żelaźniczego. Dobrze, że o tę przestrzeń dba Instytut Grotowskiego, kierowany przez Jarosława Freta, jednego z kuratorów Europejskiej Stolicy Kultury, koordynującego pracę kuratorów.