Panel dyskusyjny był częścią Wrocław Global Forum (czytaj: Rusza Wrocław Global Forum). W spotkaniu wziął udział Tod Lindberg z amerykańskiego Insytutu Hoover'a, Norman Davies z Uniwersytetu Oxforda, prezes Fundacji Batorego Aleksander Smolar oraz Wojciech Sadurski, prawnik z Uniwersytetu w Sydney. Debatę prowadziła Fran Burwell, wiceprezes Rady Atlantyckiej USA, jednego ze współorganizatorów forum. Tematem przewodnim debaty były wartości i demokracja w relacjach pomiędzy Europą a Stanami Zjednoczonymi. Na spotkaniu zjawili się dziennikarze z różnych stron świata, a także przedstawiciele wielu uczelni, fundacji oraz instytutów badawczych.
Moderatorka dyskusji Fran Burwell podkreśliła znaczenie Wrocławia: - Jako dynamicznie rozwijające się miasto w Polsce, która jest świeżą demokracją wschodnioeuropejską, stanowi świetne miejsce do refleksji o kondycji światowej demokracji.
Demokracja w rozwoju czy w odwrocie?
Początkowo rozmowa skupiła się na kwestii, czy w ogóle można mówić o jednolitych wartościach demokratycznych. Pierwszy zabrał głos prof. Norman Davies:
- Demokracja to nie wartość, tylko mechanizm organizacji władzy. Zależy głównie od lokalnej kultury, która trudno podlega zmianom. W wiosce ludożerców większość może zdecydować, że można pożerać współplemieńców, tylko czy to jest prawdziwa demokracja? W Iraku bez problemu zlikwidowano zbrodniczy reżim i zainstalowano instytucje demokratyczne, ale trudno wprowadzić rządy prawa. Tak więc trudno mówić o jakichś bliżej określonych wartościach demokratycznych, to abstrakcja.
 |  |
Wojciech Sadurski wspomniał o subtelnych różnicach w pojmowaniu demokracji oraz wolności słowa w Ameryce i w Europie.
- W USA obserwujemy podejście bardziej liberalne, to znaczy dopuszcza się do głosu także siły rewolucyjne, antysystemowe i antydemokratyczne. W Europie dominuje rozumienie bardziej surowe, siły wywrotowe nie są tutaj tolerowane - stwierdził. - Po upadku komunizmu mamy do czynienia z pozornym postępem demokracji na świecie, ale to nie jest lek na wszelkie problemy. Wielu ludzi paradoksalnie nie ufa instytucjom demokratycznym i są wobec nich sceptycznie nastawieni.
Sadurski dodał też, że samo używanie pojęcia "wspólne wartości" jest niebezpieczne, bo w społeczeństwach nie ma zgody, a każdy rozumie przez nie potrzebę realizacji swoich własnych przekonań.
Z kolei Aleksander Smolar zwrócił uwagę na to, że niektórym narodom wystarczy rozwój gospodarczy bez wolności obywatelskich. - Dowodem są Chiny. Tam obowiązuje konsensus z Beijing, w którym dobrobyt można osiągnąć bez demokracji. Zresztą wartości przechodzą dziś kryzys na Zachodzie, bo generalnie są zastępowane przez symbolikę.
W dalszej części Smolar skrytykował prezydenta Busha za eksport demokracji drogą militarną, co w jego opinii tylko szkodzi misji demokratyzacji świata.
Jedynie gość z Ameryki zdawał się być w tej sprawie optymistą. - Demokracja w USA i Europie Zachodniej, choć bywają pewne różnice co do ich priorytetów, ma się dobrze. Nawet na Ukrainie po pomarańczowej rewolucji widzę pozytywne nastawienie wobec uniwersalnych demokratycznych wartości - skomentował Tod Lindberg.
Wrażenia uczestników burzy mózgów
- Ciekawe spotkanie, zawsze potrzebna jest taka refleksja i dyskusja o demokracji. Polska pokazała doskonałą intelektualną reprezentację - sądzi Krzysztof Iszkowski z Centrum Studiów nad Demokracją i gość spotkania.
Podobnego zdania była Anna Radwan-Rohrenschef, prezes Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana.
- Podobała mi się temperatura sporu, dopiero co wróciłam z Ukrainy, gdzie młodzi przedsiębiorczy ludzie nadal muszą zmagać się z opresją władzy. Należy na nowo zacząć tłumaczyć społeczeństwom, czym jest demokracja i dlaczego warto o nią walczyć - podsumowuje.
Czytaj też:
Polskie skarby UNESCO: Odkryj 5 wyjątkowych miejsc
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
