Zalesie: Biblia w obrazkach w kościele św. Anny

Poczytaj o skarbach Sudetów w naszym PRZEWODNIKU SUDECKIM

Uprawa ziemi była pracą prawie katorżniczą: położone na stromych zboczach nieurodzajne pola były po każdym deszczu wypłukiwane przez wodę, nieraz aż do litej skały. Rolnicy ładowali wymytą ziemię w kosze i wnosili na plecach z powrotem. Osadnictwu nie sprzyjał także ostry klimat. Wszystko to sprawiło, że jeszcze przed II wojną światową Zalesie zaczęło się wyludniać. Obecnie liczy jedynie kilkanaście gospodarstw.

Wybierając się w Góry Bystrzyckie warto jednak odwiedzić wieś i obejrzeć jego najcenniejszy zabytek – barokowy kościół św. Anny. Najprawdopodobniej ze względu na ubóstwo parafian zrezygnowano z budowli murowanej, ograniczając się do wzniesienia skromnej konstrukcji z drewna. W 1718 roku na terenie miejscowego cmentarza, nieco ponad zabudowaniami wsi stanął niewielki kościółek.

Zobacz też: Dolnośląskie zamki i pałace

Jego wyposażenie jest równie ubogie i nie byłoby w nim nic szczególnego gdyby nie zespół polichromii pokrywających cały strop i balustradę chóru. Jest to tzw. Biblia Pauperum (Biblia dla ubogich). Ponieważ większość ubogich kmieci z Zalesia zapewne nie umiała czytać, historie ze Starego Testamentu przedstawiono im w postaci swoistego komiksu. Wnętrze świątyni zdobi 56 kwadratowych kasetonów. Na każdym widnieje jedna scena. Widzimy więc m.in. stworzenie świata (kaseton nr 1), wypędzenie Adama i Ewy z raju (5), potop (8), budowę wieży Babel (10), walkę Jakuba z Bogiem (20), znalezienie Mojżesza w wodzie (28), przejście przez Morze Czerwone (33), cierpienie Hioba (45), ścięcie Holofernesa przez Judytę (51) i wiele innych. Nie jest to może malarstwo najwyższej próby, ale jego zadaniem było raczej nauczanie i wychowywanie wiernych, a nie dostarczenie im wrażeń artystycznych. Anonimowy malarz starał się w każdym obrazie zawrzeć jak najwięcej detali, by każdy mógł jednoznacznie zidentyfikować biblijną historie i jej bohaterów.

Baza noclegowa każdego turysty: Campingi i pola namiotowe, pensjonaty, schroniska

Drewniany ołtarz zdobi z kolei kilka obrazów nawiązujących do Nowego Testamentu: Zwiastowanie, Narodziny Chrystusa, Chrzest, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie oraz Zesłanie Ducha Świętego. Największe, centralnie usytuowane malowidło to Ostatnia Wieczerza. Znajdująca się pod nim łacińska inskrypcja głosi: "Chrystus, który przez tę rzecz wypełnia obietnice Starego Testamentu, uświęca Nowy Testament przez nową tajemnicę".

Widać więc, że wystrój kościółka stanowi barwną i atrakcyjną katechezę. Obrazy są co prawda podpisane, ale przekaz jest pełny i czytelny nawet dla niepiśmiennego odbiorcy. Mamy więc do czynienia z rodzajem osiemnastowiecznego komiksu.

Po wyjściu ze świątyni warto obejrzeć też cmentarz, na którym zachowały się jeszcze stare, kamienne nagrobki.

Zobacz też: Największe atrakcje Wrocławia