Trzęsienie ziemi na Słowacji! Czy w Polsce też występują trzęsienia ziemi? Które było najsilniejsze? Przekonajcie się

O godz. 20:23 19 października 2023 na Słowacji doszło do trzęsienia ziemi o sile ok. 5,1-5,5 stopnia w skali Richtera. Epicentrum znajdowało się w kraju preszowskim, ok. 18 km od miasta Humenne. Ziemia trzęsła się przez kilkanaście sekund.
Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi na Słowacji od 80 lat. W okolicy epicentrum zatrzęsły się domy, popękały ściany i okna, poprzesuwały meble.

Trzęsienie ziemi było też odczuwane na Węgrzech, zachodniej Ukrainie i w Polsce, zwłaszcza w Małopolsce i na Podkarpaciu. Służby przyjęły zgłoszenia o wstrząsach m.in. w Krakowie, Nowym Sączu, Tarnowie, Muszynie, Katowicach i Tychach, Kielcach i Lublinie. Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej poinformowała na swoim profilu na X (dawniej Twitter), że przyjęła łącznie 13 zgłoszeń o wstrząsach, ale nie doszło do żadnych poważnych uszkodzeń i nie przeprowadzono ewakuacji mieszkańców. Sytuacja jest obecnie stabilna.

Choć trzęsienie ziemi na Słowacji to rzadkość i mogło wystraszyć mieszkańców zwłaszcza na obszarze epicentrum, wstrząsy o sile 5,5 stopnia w skali Richtera zalicza się do słabych, powodujących niewielkie szkody. Na całym świecie dochodzi rocznie do ok. 1400 takich trzęsień ziemi.

Czy w Polsce także może dojść do trzęsienia ziemi? Jakie było najsilniejsze trzęsienie ziemi w Polsce? Które obszary są najbardziej aktywne sejsmicznie? Zajrzyjcie do naszego informatora o trzęsieniach ziemi w Polsce.

Czytaj też: Dało się odczuć także w Polsce. Trzęsienie ziemi na Słowacji o magnitudzie 5,0. Było najsilniejsze od 80 lat!

Ogólnie można powiedzieć, że naturalne trzęsienia ziemi w Polsce (związane z przesuwaniem się płyt tektonicznych) są na szczęście sporadyczne i słabe. Nasz kraj nie jest obszarem aktywnym sejsmicznie. Mimo to zdarza się, że i u nas zatrzęsie się ziemia, powodując przesuwanie się mebli czy osypywanie tynku ze ścian.

Zobaczcie poniżej mapę ryzyka wystąpienia trzęsień ziemi, opublikowaną przez organizację naukową European Facilities for Earthquake Hazard and Risk. Wynika z niej, że trzęsienia ziemi mogą nawiedzić nie tylko Włochy, Grecję czy Turcję, ale też sporą część Europy Środkowo-Wschodniej, do południowych obszarów Polski włącznie.

Poza naturalnymi trzęsieniami ziemi w Polsce występują też takie, które wynikają z działalności człowieka, np. tąpnięcia w kopalniach, które także mogą być odczuwane przez mieszkańców na sporym obszarze.

Główne obszary występowania naturalnych trzęsień ziemi w Polsce to np. Góry Kaczawskie (tzw. Kraina Wygasłych Wulkanów), Nizina Wielkopolska od Jeleniej Góry do Leszna, Wyżyna Śląska i Krakowsko-Częstochowska.

Szczególnie dramatyczne są relacje o trzęsieniach ziemi w Polsce sprzed wieków. Przekonajcie się, kiedy i gdzie wystąpiło najsilniejsze trzęsienie ziemi w historii Polski.

Najsilniejsze trzęsienie ziemi w historii Polski wystąpiło 5 czerwca 1443 r. Jego siłę szacuje się na 6 stopni w skali Richtera, czyli więcej, niż siła ostatniego trzęsienia na Słowacji.

Epicentrum znajdowało się na północ od Wrocławia. Wstrząsy były szczególnie silnie odczuwane w Krakowie, gdzie runęło sklepienie kościoła św. Katarzyny. Łącznie w wyniku trzęsienia ziemi zginęło wtedy ok. 30 osób.

Poniżej znajdziecie listę najciekawszych przypadków trzęsienia ziemi w historii Polski:

• 31 stycznia 1259 r., silne trzęsienie o magnitudzie 6 na południe od Wadowic.
• 9 sierpnia 1662 r., trzęsienie ziemi w Tatrach. Według legendy oberwał się wtedy czubek Sławkowskiego Szczytu, co spowodowało zmniejszenie góry o 300 m i utratę przez nią tytuły najwyższej w Tatrach. Naukowcy nie potwierdzają tych opowieści.
• 1680 r. trzęsienie ziemi z epicentrum w okolicach Ożarowa Mazowieckiego, doszło do uszkodzeń zabudowań Warszawy.
• 27 lutego 1786 r. trzęsienie ziemi odczuwane we Wrocławiu, Sandomierzu i Piotrkowie Trybunalskim, Uszkodzona została wieża kościoła w Mysłowie, a w Bytomiu dzwony kościelne same dzwoniły, poruszone drganiami ziemi.
• 3 grudnia 1786 r. trzęsienie ziemi odczuwane we Wrocławiu, Głogowie, Kaliszu, Lwowie. Według relacji od wstrząsów burzyła się woda w Wiśle.
• 11 czerwca 1895 r. zatrząsnął się Masyw Ślęży, popękały kominy w domach.
• 11 lutego 1909 r. trzęsienie ziemi na Pomorzu Zachodnim na wschód od Gryfic, odczuwane np. w Kołobrzegu i Białogardzie. W ziemi powstały szczeliny długie na 200 m.
• 21 lutego 2002 r. tąpnięcie w kopalni miedzi „Rudna” w Polkowicach. Popękały ściany w domach, poprzewracały się meble.
• 21 września 2004 r. trzęsienie w północno-wschodniej części Polski, z epicentrum na terenie Obwodu Kaliningradzkiego, do 5,3 stopni w skali Richtera. Odczuwano je na Pomorzu, Warmii, Mazurach, Suwalszczyźnie i Podlasiu.
• 6 stycznia 2012 r. trzęsienie ziemi w Żerkowie i Kaliszu, obyło się bez strat materialnych.
• 8 marca 2012 r., tąpnięcie w kopalni węgla kamiennego „Marcel”, odczuwane w Wodzisławiu Śląskim i Radlinie.
• 23 listopada 2022 tąpnięcie w kopalni „Janina” w Libiążu, ostatnie odnotowane przed 9 października 2023.

Czytaj też: Superwulkan we Włoszech budzi się do życia: najsilniejsze wstrząsy od 40 lat. Kiedy może wybuchnąć? Gdzie będzie epicentrum katastrofy?

Nie wiadomo dokładnie, bo relacje z minionych wieków są raczej wyrywkowe i niedokładne. Lista na Wikipedii liczy 65 pozycji dla całej Polski.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych opublikowało instrukcję dla podróżników do krajów aktywnych sejsmicznie. Zobaczcie, co trzeba zrobić, jeśli znajdziecie się na obszarze silnego trzęsienia ziemi:

• Połóż się i zakryj głowę rękami
• Schowaj się np. pod stołem
• Pozostań w budynku
• Unikaj wind
• Jeśli jesteś na zewnątrz, odsuń się od budynków. W górach uważaj na spadające skały
• Jeśli jesteś w samochodzie, zatrzymaj się z dala od budynków

Po trzęsieniu ziemi odetnij wodę, prąd i gaz w mieszkaniu, nie zapalaj świeczek ani papierosów (istnieje ryzyko wycieku gazu). Jeśli budynek jest uszkodzony, opuść go, ale nie korzystaj z windy. Nie korzystaj też z pojazdów i bądź przygotowany na wstrząsy wtórne.

Choć w Polsce na szczęście silne trzęsienia ziemi występują bardzo rzadko, Polacy często jeżdżą do miejsc, gdzie ryzyko katastrof naturalnych różnego rodzaju jest dużo wyższe.

Zajrzyjcie do naszego przewodnika po krajach, w których występują naturalne katastrofy, takie jak trzęsienia ziemi, tsunami czy wybuchy wulkanów. Wiele z nich to popularne kierunki na wakacje, np. Grecja, Włochy czy wyspa Bali.

Jeśli fascynują was trzęsienie ziemi, w Internecie możecie znaleźć strony zbierające praktycznie na żywo wszystkie dane o aktualnych trzęsieniach na całym świecie. Możecie zajrzeć np. na stronę Earthquakes.Volcanodiscovery, by dowiedzieć się, gdzie trzęsła się ziemia dosłownie przed chwilą. Na mapie jest już zaznaczone trzęsienie ziemi na Słowacji z 9 października 2023.

Źródła: PAP, MSZ, Nauka w Polsce, Wikipedia, Twoja Pogoda, Earthquakes.Volcanodiscovery

Czytaj też: Wojna w Izraelu uderza w turystykę. Loty do Tel Awiwu odwołane lub opóźnione. LOT, Wizz Air i inne linie lotnicze wydały pilne komunikaty