Jedyny w swoim rodzaju

1 lipca w Legnicy zaczynają się X Europejskie Spotkania Mniejszości Narodowych i Etnicznych „Pod Kyczerą”

Ludzi z tylu zakątków świata, o wszystkich kolorach skóry, trudno naraz spotkać w jednym miejscu. A tak będzie już za tydzień w Legnicy i innych miastach. Zespoły pokazujące folklor etniczny przyjadą nawet z Kostaryki, Izraela, Cypru, Nepalu i Nigerii.
Imprezę, która stała się największym festiwalem folklorystycznym w kraju, wymyślił Jerzy Starzyński. – Jestem Łemkiem. Sam przez lata odczuwałem, co to znaczy być innym. Wychowywałem się na wsi i bywało, że koledzy dawali mi w „w czapę” bez powodu. Tylko dlatego, że byłem inny – mówi Starzyński. – Wiedziałem też, że takie postrzeganie Łemków wynika z niewiedzy ludzi, z fatalnej propagandy w czasach PRL-u, kiedy wszystkich „innych” trzeba było zepchnąć na margines społeczny. Po 1990 roku pomyślałem, że trzeba to zmienić. Pokazać światu że Łemkowie są normalnymi, godnymi poznania ludźmi. Najpierw założyłem Łemkowski Zespół Pieśni i Tańca „Kyczera”, potem ruszyliśmy z festiwalem.

Z niechęci w modę
To było 11 lat temu. Na początku festiwal odbywał się co drugi rok, dlatego teraz jest jego dziesiąta edycja. A to, jak się rozwinął i ile dobrego uczynił, przeszło najśmielsze oczekiwania wszystkich. – Gdy zaczynaliśmy, wielu Łemków bało się, aby świat nie dowiedział się o ich tożsamości. Obawiali się szykan. A teraz mam wrażenie, że w dzisiejszych czasach bycie członkiem mniejszości narodowej wręcz stało się modne – uśmiecha się Jerzy Starzyński.
Zespoły, które przyjadą z całego świata, dadzą w ciągu dwóch tygodni 40 koncertów w 30 miejscowościach. Nie tylko na Dolnym Śląsku. Także na Łemkowszyźnie w Małopolsce. – Właśnie mija 60. rocznica akcji Wisła, w czasie której przesiedlono Łemków. Chcemy naszymi koncertami: tu, na zachodzie, dokąd nas wysiedlono i tymi na Łemkowszczyźnie, skąd nas wysiedlono, stworzyć pewien kulturowy pomost – tłumaczy Starzyński.

Potomkowie kanibali
Teraz załatwia mnóstwo spraw, bo przyjazd do Polski zespołów z najdalszych zakątków świata wcale nie jest taki prosty. – Najpierw są problemy z wizami, granicami itp., a potem są problemy z... wyekspediowaniem ich z powrotem do domu – śmieje się Starzyński. – To zupełnie inna mentalność. Pewien zespół z Afryki w ogóle nie rozumiał w ubiegłym roku, że festiwal się skończył i powinni już wracać do domu. Zupełnie nie mogli tego pojąć. Musieliśmy niemal siłą wyprowadzać ich z hotelu. O wszystkim musimy pamiętać: że hindusi nie jedzą mięsa, a grupy z Izraela nie jedzą wieprzowiny – śmieje się Starzyński. – Mieliśmy też... potomków kanibali! To była grupa z Polinezji Francuskiej, która jadła tyle, że aż nie do wiary.

* 1 i 2 lipca – uczestnicy festiwalu z Izraela i Kostaryki zagrają w Szczawnie-Zdroju i Głuszycy
* 3 lipca – prezentacje i animacje zespołów z Włoch, Ukrainy, Kostaryki, Rosji i Nigerii na legnickim osiedlu Kopernik oraz koncerty w Głuszycy, Prochowicach i Szczawnie-Zdroju
* 4 lipca – warsztaty taneczne w Legnickim Centrum Kultury prowadzone przez zespoły z Włoch, Kostaryki, Nepalu, Nigerii i Rosji
* 5 lipca – ulicami Legnicy przejdzie barwny korowód wszystkich gości festiwalu, po nim na dziedzińcu Akademii Rycerskiej koncert zespołów i prezentacje rzemiosła ludowego
* 6 lipca – korowód, koncerty w gminie Rudna
* 7 lipca – koncerty w Legnicy, Chobieni, Radwanicach, prezentacja w Legnicy kuchni narodowych
* 8 lipca – korowód i koncert w Chocianowie, dzień łemkowski, koncert i wspólna zabawa przy ognisku w Zamienicach