W nazistowskim obozie Gross-Rosen w Rogoźnicy powstanie pomnik upamiętniający niewolniczą pracę więźniów

Nie tylko Oświęcim
Kamienne Piekło – tak nazywa się rzeźbiarsko-architektoniczna kompozycja, która będzie realizowana w kamieniołomie na terenie byłego obozu w Rogoźnicy.
– To dobry pomysł. Ludzie muszą pamiętać o tym miejscu. Przecież tutaj zginęło ponad 40 tysięcy ludzi – mówi Marek Zawadzki z Rogoźnicy

Projekt to kontynuacja prac remontowych, jakie od paru lat realizowane są na terenie obozu. Dwa lata temu muzeum Gross-Rosen przejęło od firmy kamieniołom, z którego wydobywany był granit.
– Chcieliśmy, aby to szczególne miejsce, w którym kiedyś pracowali więźniowie, w ciekawy sposób wyeksponować – mówi Janusz Barszcz, dyrektor muzeum.

Pamięć o zbrodniach
Autorem projektu jest znany architekt Mirosław Nizio, współautor koncepcji Muzeum Powstania Warszawskiego. W Gross-Rosen powstaną monumentalne schody, które pokrywają się z trasą, jaką pokonywali więźniowie. Kamieniołom będzie przełamywać potężna, metalowa, 30-metrowa przegroda. Za nią znajdzie się platforma widokowa skierowana na ściany wyrobiska. W wodzie będzie zanurzony znicz w kształcie prostopadłościanu z czarnego granitu. W krypcie wycięte zostaną numery obozowe więźniów, przez które będzie przenikać światło. Na granitowych blokach zostaną także wyryte nazwiska pomordowanych.
– Projekt jest bardzo interesujący. Byłych więźniów jest coraz mniej. Zależy nam, aby młodzież poznała i pamiętała o miejscu tak tragicznych wydarzeń – mówi Paweł Wróblewski, marszałek dolnośląski. – Najbardziej znanym jest obóz koncentracyjny w Oświęcimiu. Nie możemy jednak zapominać, że na Dolnym Śląsku jest jeszcze wiele terenów, na których ginęli ludzie. Warto o nich wiedzieć – dodaje.
Koszt projektu to 38 mln zł. Tylko 15 procent pieniędzy będzie pochodziło z budżetu urzędu marszałkowskiego. Resztę mają stanowić fundusze z Unii oraz pieniądze pozyskane od firm niemieckich, dla których pracowali więźniowie. Przygotowany jest już cały projekt inwestycji. W trakcie realizacji jest dokumentacja i unijne wnioski.

Tysiące ofiar
Obóz Gross-Rosen powstał w sierpniu 1940 roku jako filia KL Sachsenhausen, której więźniowie przeznaczeni byli do pracy w miejscowym kamieniołomie granitu. Pierwszy transport przybył tam 2 sierpnia 1940 roku. Pierwszego maja 1941 roku uzyskał status samodzielnego obozu koncentracyjnego. Przez Gross-Rosen i jego 100 filii, położonych m.in. we Wrocławiu, Kamiennej Górze i Górach Sowich przeszło 125 tysięcy więźniów, w tym również więźniowie nierejestrowani oraz przywiezieni do obozu na egzekucję. Szacunkowa liczba ofiar wynosi około 40 tysięcy.