Spis treści
Leśne grzyby często kojarzą się z określonym wyglądem – kapelusz, pod którym znajdują się blaszki lub rurki, osadzony na prostym trzonie, wyrastającym z podłoża. Jednak grzyby to przebogate królestwo (nie są zaliczane ani do roślin, ani zwierząt), a wiele z nich zaskakuje formami i kształtami. Należą do nich m.in. tak zwane palce umarlaka, które w ostatnich latach robią prawdziwą karierę w różnych mediach. Te grzyby rzeczywiście mogą wyglądać jak z horroru.
„Palce umarlaka” – co to jest i jak wyglądają te grzyby?
„Palce umarlaka” to próchnilec maczugowaty (Xylaria polymopha). Jego owocniki mają nieregularny, wydłużony kształt, podobny do palców (lub niewielkich maczug). Takie najczęściej można zobaczyć na zdjęciach, jednak w rzeczywistości ich formy bywają dość zróżnicowane i często nieregularne (część nazwy „polymorpha” oznacza właśnie „wielokształtny”). Mają długość kilku centymetrów (od 3 do 10 cm) i do ok. 3 cm średnicy. Początkowo są jasnoszare z jaśniejszym szczytem, który może kojarzyć się z… paznokciem. Z czasem ciemnieją, przybierając wręcz czarną barwę. Ich powierzchnia jest pokryta niewielkimi brodawkami z otworami, przez które wydostają się zarodniki grzyba. Starsze próchnilce stają się pomarszczone.
Gdzie rosną „palce umarlaka”?
Palce umarlaka można spotkać nie tylko w lasach, ale też parkach. Występują one na martwym drewnie drzew i krzewów liściastych, opadłych gałęziach, pniach i korzeniach. Najczęściej pojawia się na dębach, bukach i grabach, ale nie tylko. Próchnilce rosną grupach. Czasem wyrastają na drewnie, które jest zagrzebane w ściółce lub glebie i nie jest widoczne. Dlatego wygląda, jak gdyby „palce umarlaka” wystawały wprost z ziemi, i to z zamiarem wydostania się z niej – jak może wydawać się co bardziej wrażliwym lub obdarzonym bujniejszą wyobraźnią osobom. Często jednak dość banalnie porastają pnie i inne kawałki drewna.
Czy „palce umarlaka” są jadalne?
Próchnilec maczugowaty należy do grzybów niejadalnych. Jego biały miąższ jest twardy i bardzo włóknisty, nawet zdrewniały. Nie jest jednak określany jako trujący.
Kiedy i gdzie można spotkać „palce umarlaka”?
Te grzyby występują przez długi czas, bo równie dobrze można je spotkać latem i jesienią, co zimą i wiosną. Mogą rosnąć wszędzie tam, gdzie występuje rozkładające się drewno – to właśnie one odpowiadają za sporą część tego procesu, powodując próchnienie. Są to dość pospolite grzyby, ale ze względu na kolor i nieduże rozmiary często trudno je dostrzec (łatwo je wziąć za jakieś kawałki drewna), nie zawsze też mają najbardziej znany, palcowaty kształt. Warto jednak wypatrywać takiej ciekawostki.
Czy „palce umarlaka” są groźne?
Te grzyby w żaden sposób nie są niebezpieczne. W przyrodzie pełnią ważną funkcję, bo pomagają rozkładać drewno. Nie atakują zdrowych drzew. Jedyne niebezpieczeństwo z nimi związane to możliwość, że zainfekują niezabezpieczone, ścięte drewno, które ma być wykorzystane.
Grzyby podobne do „palców umarlaka”
Poza próchnilcem maczugowatym jest jeszcze podobny do niego próchnilec długotrzonkowy (o smuklejszej budowie). Ponadto występuje kilka innych gatunków tych grzybów, jak próchnilec gałęzisty, nitkowaty, owocolubny, czy głogowy, jednak mają odmienny, choć również ciekawy wygląd. Niektóre można spotkać nawet w ogrodach, bo występują np. na paprociach, drewniejących pędach bylin czy niektórych owocach (głównie głogu i buka).
Do „palców umarlaka” podobne są też niektóre buławki oraz grzyb o niezwykłej nazwie włosojęzyk szorstki.
Przechowywanie w ogrodzie
Czy warto kupować dzisiaj mieszkanie?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
