Niezwykłe dzieje cudownego obrazu

Osiem lat temu Jan Paweł II koronował ikonę Matki Bożej Łaskawej z Krzeszowa

Pielgrzymi przybywali tu od wieków. Ich głównym celem było i jest do dzisiaj oddawanie czci Matce Boskiej Łaskawej.
2 czerwca 1997 roku podczas mszy świętej odprawionej na legnickim lotnisku papież Jan Paweł II koronował ikonę z Krzeszowa

W 1998 krzeszowski kościół klasztorny pw. Wniebowzięcia NMP otrzymał godność bazyliki mniejszej. Jest to obecnie najważniejsze sanktuarium diecezji legnickiej.

Tajemnica pustelnika
Wizerunek krzeszowskiej Madonny owiany jest licznymi legendami i opowieściami sprzed wielu wieków. Obraz słynie cudami. Znajduje się w centralnym punkcie ołtarza kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i jest dziełem nieznanego artysty. Legenda mówi, że pewnego dnia w Kruczych Górach pojawił się książę Bolko I Surowy, syn Bolesława Rogatki. Towarzyszył mu Jaksa ze Strażnicy Kraju, stary rycerz, który znał każdy kąt w tej okolicy. Razem z księciem zapuścili się w gęsty las w poszukiwaniu zwierzyny. Zaskoczeni przez burzę znaleźli schronienie u pustelnika Krzesza.
Pustelnia Krzesza stała nad Zadrną. Z niej mnich czerpał codziennie wodę. Opowiadano, że niegdyś Krzesz został wyświęcony na prezbitera w Hradcu, ale samowolnie opuścił klasztor. Wybrał życie w zupełnej samotności. W okolicy szanowano go tak bardzo, że pobliskie tereny ludzie nazywali Krzeszoborem. Nikt nie wiedział jednak, że pustelnik skrywa pewną tajemnicę...
Kiedy rycerze usiedli wraz z Krzeszem przy ognisku, mnich zaczął snuć opowieść o aniołach, które niegdyś przybyły do pustelni. Włożyły w ręce starca pędzel, misę ze srebrną farbą i dały deskę z wykonanego przez samego św. Józefa stołu, tego samego, przy którym siadała Matka Boska. Dłoń pustelnika prowadzona przez posłańców z niebios stworzyła przepiękny obraz Madonny z Dzieciątkiem. Krzesz umieścił go w specjalnej kaplicy, którą dobudował przy pustelni. Modlił się tam codziennie.
Książę wznosi klasztor
Książę nie zwlekał ani chwili, pobiegł do kaplicy i pokornie schylił głowę przed obrazem. W pewnej chwili Matka Boża zwróciła się do niego, mimo że nie poruszała ustami, a Bolko nie słyszał jej głosu. Prosiła księcia, aby przyczynił się do chwały jej i jej Syna. Wtedy, po cichej modlitwie Bolko I Surowy postanowił, że jeszcze tego samego dnia porozmawia z Teodorykiem, opatem cystersów z Henrykowa, i poprosi go, aby przysłał tu zakonników. Książę postanowił, że wzniesie klasztor i kościół, w którym umieszczony zostanie cudowny obraz.
Inna opowieść chce, aby obraz pochodził z samego Bizancjum, skąd przywieźć go miał do Rimini w czasach wypraw krzyżowych rycerz Bennitto. Z Rimini do Krzeszowa wizerunek Madonny z Dzieciątkiem przenieśli aniołowie. Przez wieki był obiektem kultu i celem pielgrzymek. Kroniki wspominają, że w 1696 roku w jednej z nich wzięło udział aż sześć tysięcy osób.
Cudowny obraz został namalowany na desce o wymiarach 60 na 37 cm, jest więc naprawdę niewielki. Ivo Koran z Czech, wybitny specjalista od malarstwa średniowiecznego, uważa, że ikona powstała jeszcze przed pierwszą połową XIII wieku. Oznaczałoby to, że obraz o dwa wieki wyprzedza Matkę Boską Częstochowską, sprowadzoną pod koniec XIV wieku.
Tajemnicze zaginięcie
W czasie wojen husyckich obraz Madonny z Dzieciątkiem zaginął w tajemniczych okolicznościach. Udało się go odnaleźć 18 grudnia 1622 roku pod posadzką w zakrystii. Zapewne, podobnie jak obrazy z czeskich klasztorów, został po prostu ukryty przed najeźdźcami w bezpiecznym miejscu w kraju. Wkrótce stał się celem licznych pielgrzymek. W 1810 roku nastąpiła kasata klasztoru przez władze pruskie, która również położyła kres pielgrzymkom do cudownego obrazu. Tak działo się do 1919 roku. Wtedy do Krzeszowa przybyli niemieccy benedyktyni z opactwa Emaus pod Pragą. Kult Maryi zaczął znowu ożywać, zaś cudowną ikonę poddano gruntownej renowacji.
Po II wojnie światowej do Krzeszowa przyjechały siostry elżbietanki ze Lwowa. Kościoły: klasztorny i św. Józefa, pozostały przy diecezji i spełniają funkcje parafialnych. Od 1970 roku duszpasterzami i kustoszami sanktuarium Matki Bożej Łaskawej są ojcowie cystersi przybyli z opactwa w Wąchocku.
Od czasów powojennych polscy duszpasterze zaczęli szerzyć wśród przesiedleńców ze Wschodu kult Matki Bożej Łaskawej. Doroczna uroczystość odpustowa – 15 sierpnia – gromadzi wielkie tłumy. Podczas uroczystości słynący łaskami obraz bywa niesiony kolejno przez wszystkie stany: kapłanów, ojców rodzin, matki, młodzież i dzieci. Po procesji pielgrzymi miejscowi i parafianie mogą ucałować swoją patronkę. Druga uroczystość odpustowa, Podwyższenie Krzyża św. odbywa się 14 września. Zewnętrzna uroczystość odbywa się w drugą niedzielę września. Na uroczystość tę przybywają tradycyjnie pielgrzymi z ziemi wałbrzyskiej. Po sumie rusza procesja z relikwiami Krzyża św.
2 czerwca 1997 ikona Matki Boskiej Łaskawej została w Legnicy ukoronowana przez Jana Pawła II. •

I MATKA BOSKA ŁASKAWA
Słynąca cudami ikona Matki Bożej Łaskawej znajduje się dzisiaj w centralnym punkcie ołtarza kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Krzeszowie. Ten obiekt o wymiarach 85,5 na 32 m to najwspanialsza świątynia barokowa na Śląsku i jedna z najpiękniejszych w Europie Środkowej. Ma kubaturę 117.210 m sześc. – dla porównania zamek Książ ma 150.000 m sześc. Kościół powstał w XVIII wieku na miejscu świątyni św. Jana Chrzciciela, którą wzniesiono wraz z całym kompleksem klasztornym. Przy jego wznoszeniu pracowało 41 murarzy, 13 cieśli, 12 kamieniarzy oraz 10 rzeźbiarzy. Przestronne wnętrze ozdobiły m.in. wspaniałe freski na sklepieniu kościoła, których autorem jest Jerzy Wilhelm Neunhertz, wnuk Michała Willmanna.

Dlaczego koronuje się ikony?
Dlaczego w Kościele jest taki zwyczaj,
że koronuje się obrazy i to najczęściej obrazy Matki Boskiej? Ma to swoje znaczenie symboliczne, ma to swoje znaczenie liturgiczne i ma to swoją głęboką treść teologiczną, czyli religijną. Najpierw, kiedy koronujemy obrazy Matki Boskiej albo Jej statuy, wówczas chcemy jak gdyby zaznaczyć w naszym ludzkim porządku, w ramach naszych ludzkich wyobrażeń tę chwałę, którą Maryja jest otoczona w niebie. Chwała ta ma oczywiście podstawy w tym, że jest ona Bogurodzicą, Matką Boga. Jest to chwała jak najbardziej wewnętrzna, chwała jej duszy, chwała jej wewnętrznej osobowości, chwała, która płynie z łaski uświęcającej i z tej szczególnej łaski Bogarodzicielstwa. Łasce odpowiada chwała. Tak jest w porządku nadprzyrodzonym, tak nam objawił Pan Jezus. Im większy stopień łaski, im większa pełnia łaski, tym większa jest chwała, bo chwała to uznanie doskonałości i to najwyższe uznanie w oczach Boga.
(...) Ażeby temu dać widzialny wyraz, koronujemy Jej obrazy. Dawny zwyczaj w Kościele koronowania obrazów, zwłaszcza obrazów Matki Bożej, ma jeszcze inne znaczenie, inną podstawę, w pewnym sensie bardziej ludzką. Obraz Matki Bożej poniekąd musi sobie na ten zewnętrzny wyraz chwały, jakim jest koronacja, zasłużyć u Ludu Bożego. Może to dziwne, może nawet jakoś niewłaściwie brzmi, a przecież tak jest. Zgodnie ze zwyczajem Kościoła koronuje się tylko te obrazy czy statuy Matki Bożej, które są otaczane szczególną czcią przez wiernych, a zwłaszcza wokół których rozwinęła się pewna historia łask, dobrodziejstw otrzymywanych w łączności z tym obrazem, jak gdyby pewnych świadczeń ze strony Matki Bożej na rzecz Jej czcicieli, na rzecz tych, którzy się modlą i okazują Jej zaufanie.
Fragment homilii „Rola Matki Bożej w Koronowanym Obrazie” wygłoszonej w kościele św. Jana w pierwszą rocznicę Koronacji Obrazu Matki Bożej Świętojańskiej, 9 maja 1966 roku.