Zapraszamy na promocję książki „Cmentarz Osobowicki we Wrocławiu. Pola ofiar komunizmu” (SZCZEGÓŁY)

Książka „Cmentarz Osobowicki we Wrocławiu. Pola ofiar komunizmu” została wydana przez IPN w 2021 r. i pokazuje z jakim trudem do świadomości społecznej przebijała się i nadal przebija prawda o komunistycznych zbrodniach, ich charakterze i rozmiarach.

Na cmentarnych polach, gdzie w bezimiennych grobach, a właściwie jamach, chowano ofiary, nie mogły stanąć krzyże. Album stanowi pełny opis wrocławskich pól ofiar komunizmu, z ustaleniem listy ofiar włącznie.

Charakterystyce samej nekropolii towarzyszy szczegółowy ogląd poszczególnych pól, również tych, gdzie na pogrzebanych ciałach ofiar terroru komunistycznego pojawiły się „cywilne” pochówki.

Wszystko zaczęło się jesienią 2003 roku. gdy IPN przeprowadził tak naprawdę pierwsze w Polsce poszukiwania ofiary systemu komunistycznego – na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu na kwaterze 81a. Zespół prof. Krzysztofa Szwagrzyka wykonał wówczas prace ekshumacyjne i następnie identyfikacyjne szczątków kapitana Włodzimierza Pawłowskiego, ps. „Kresowiak”, założyciela i dowódcy antykomunistycznej lokalnej dolnośląskiej organizacji istniejącej w latach 1949–1951.

W 2006 roku na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu zespół prof. K. Szwagrzyka badał miejsce, gdzie ukryto w 1951 roku szczątki porucznika Mieczysława Bujaka, straconego w więzieniu przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu w sierpniu 1951 roku. W czerwcu 2008 roku doprowadził do odnalezienia szczątków straconego w kwietniu 1953 roku we Wrocławiu marynarza Stefana Półrula. W sumie na Cmentarzu Osobowickim odnaleziono prawie 300 osób pochowanych tam w latach 1948–1956 na zlecenie więzienia.

Prof. K. Szwagrzyk wypracował wówczas metodę polegającą na tym, że do prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych zaangażowany jest zespół ludzi z różnych dziedzin wiedzy: archeolodzy, historycy, archiwiści, antropolodzy, medycy. Końcowym etapem badań są prace identyfikacyjne poprzez badania DNA oraz każdorazowo uroczysty pogrzeb, który jest ostatnim punktem, realizowanego przez IPN długiego procesu badawczego.
W ciągu kilkunastu lat stosowania tej metody przebadanych zostało w kraju (a także poza granicami) kilkaset miejsc. Odnaleziono szczątki tysiąca kilkuset ofiar zbrodni niemieckich, zbrodni sowieckich, zbrodni komunistycznych czy zbrodni nacjonalistów ukraińskich.

Nabyte przez zespół prof. Szwagrzyka doświadczenia pozwoliły podjąć najważniejsze dotychczas prace prowadzone w całej Polsce – na terenie kwatery „Ł” Cmentarza Powązkowskiego w Warszawie, a także na Cmentarzu Bródnowskim, na cmentarzach w Gdańsku, w Rzeszowie, w Lublinie, w Białymstoku, w Dzierżoniowie, w Jaworze, w Jeleniej Górze, w setkach różnych miejsc. I być może nie udałoby się odnaleźć ani majora Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, ani majora Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, ani Danuty Siedzikówny „Inki”, gdyby nie działania zapoczątkowane i realizowane we Wrocławiu w latach 2011–2012 na kwaterach 81a i 120 Cmentarza Osobowickiego.

Spotkanie będzie transmitowane na kanale IPNtv na YouTube.