Wielki Cmentarz we Wrocławiu. Dawna nekropolia luterańska to dziś już tylko historia, parking i skwer. Archiwalne zdjęcia

W 1777 roku w kwartale pomiędzy dzisiejszymi ulicami: Legnicką, Trzemską, Braniborską, a Dobrą ulokowano cmentarz luterański. Który zyskał nazwę Wielki Cmentarz (niem. Großer Friedhof, Elisabethfriedhof, Magdalenenfriedhof). Teren ten wówczas należał do klasztoru urszulanek. Nazwa jest tu nie przypadkowa. Nawiązuje do powierzchni jaką zajmowała nekropolia – 48 tys. mkw i osób jakie tam chowano – elitę miasta.

Przygotowania pod założenie cmentarza rozpoczęły się już rok wcześniej. Został on poświęcony przez Christiana Ludwiga Müllera, przedstawiciela Śląskiego Konsystorza Ewangelickiego. W tedy wybudowano też reprezentacyjną kaplice w stylu barokowym, którą sfinansował także król pruski Fryderyk Wilhelm II.

Oprócz kaplicy reprezentacyjne także były nagrobki. To dlatego, że na Wielkim Cmentarzu chowano zasłużonych dla Wrocławia z XVIII i XIX w. Nekropolia podzielona była też na sektory. Na wschodniej części chowano wiernych z parafii ewangelickiej św. Marii Magdaleny, na południowej z parafii św. Bernardyna, a na zachodniej części z parafii św. Elżbiety.

Jednak w drugiej połowie XIX wieku w obliczu prężnie rozrastającego się Wrocławia i na Wielkim Cmentarzu zaczęło brakować miejsca. W tedy właśnie, a dokładnie to w 1897 roku zaczęto chować ludzi na nowych cmentarzach na Osobowicach i na Grabiszynie. A zarząd nad Wielkim Cmentarzem na Przedmieściu Mikołajskim przejęły parafie św. Marii Magdaleny i św. Elżbiety.

Wielki Cmentarz podzielił losy miasta i nie wyszedł bez szwanku po oblężeniu Wrocławia w 1945 roku. Mocno ucierpiał na skutek zniszczeń wojennych, ale częściowo zachował swój charakter. Ostatecznie zlikwidowany został w 1957 roku w ramach akcji polonizacji ziem odzyskanych. Taka polityka władz PRL-u miała na celu dać Polakom poczucie, że nie są na obcym terenie, a dla Niemców miała pozbawić powodów do powrotu na Śląsk.

Za komuny teren po byłym Wielkim Cmentarzu został przeznaczony na budownictwo mieszkalne. Obecnie na jego terenie znajduje się szereg budynków mieszkalnych, parkingi i skwer. Na którym w 2020 roku ustawiono tablice upamiętniającą istnienie dawnej nekropolii.