W Polsce marnuje się jedna trzecia żywności. Po decyzji Sejmu może się to zmienić. Fiskus ulży pomagającym

Codziennie pięć milionów Polaków potrzebuje wsparcia w postaci darmowego posiłku. Jest teraz szansa, że będą dostawać o jedną piątą więcej żywności

Producenci przekazują na cele charytatywne ok. 20-30 tys. ton żywności rocznie. Marek Borowski, prezes Federacji Polskich Banków Żywności, uważa, że po przyjęciu przez Sejm poprawki do ustawy o podatku VAT, ta ilość może się zwiększyć nawet o ponad 20 procent.
Posłowie zdecydowali, że producent żywości może przecenić niepełnowartościowy towar i od tej obniżonej wartości naliczyć podatek VAT. Do tej pory, jeśli przedsiębiorca przekazał mniej wartościową żywność, np. tuż przed terminem przydatności do spożycia, to musiał zapłacić VAT, taki jakby była ona świeża.
– Jestem zadowolony z tego rozwiązania – uważa Marek Borowski. – W Polsce marnuje się aż jedna trzecia żywności, zwłaszcza o krótszym terminie przydatności do spożycia.
Wiceminister finansów Jacek Dominik miał jednak zastrzeżenia co do tego rozwiązania. Jego zdaniem, trudno jest np. ustalić datę przydatności pieczywa do spożycia – ono nadaje się do jedzenia albo nie. Tym samym więc trudno jest mówić o obniżaniu ceny na pieczywo, które jest zdatne do spożycia.
– Jeżeli producent ma oddać niepełnowartościową żywność na paszę, to wiadomo, ile za taki towar dostanie pieniędzy – mówi Marek Borowski. – Postanawia oddać żywność na cel charytatywny, a VAT odlicza właśnie od tej ceny. Tak to się powinno rozliczać.
Ministerstwo Finansów nie wydało jeszcze rozporządzenia, żadne wytyczne nie dotarły też do izb skarbowych. Np. we wrocławskiej izbie nie chciano z nami na ten temat rozmawiać, twierdząc, że jest na to za wcześnie.
– Do tej pory nie mieliśmy problemów z urzędami skarbowymi, jeśli nie liczyć słynnego przypadku legnickiego piekarza – mówi Stanisław Kibało, prezes Dolnośląskiego Cechu Piekarzy i Cukierników. – Sprawa, kiedy oddać chleb organizacjom charytatywnym, jest delikatna. Pieczywo ma 36-godzinny termin przydatności do spożycia. Jeżeli zaczniemy go rozdawać po
6-8 godzinach od chwili wyprodukowania, to może to wzbudzić podejrzenia fiskusa.
Sprawa Waldemara Gronowskiego z Legnicy była bardzo głośna. Urzędnicy fiskusa zakwestionowali w 2004 roku to, że od podarowanego chleba nie odprowadzał podatków. Zaczęli kontrolować sklepy, które zaopatrywał. Podejrzewano m.in., że i tam mogły trafiać bochenki, od których nie odprowadzono daniny. Ostatecznie sklepy zaczęły nie przyjmować jego towaru i rzemieślnik zbankrutował.
– Po tamtym wydarzeniu, w 2005 roku, wprowadzono przepis, że jeśli jednostkowa cena darowanego wyrobu nie przekracza 5 złotych, wówczas nie płaci się od niego podatku VAT – mówi Tomasz Michalik z kancelarii prawnej MDDP. – Liczy to się od każdej sztuki, tak więc jeśli piekarz podarował np. 30 bochenków chleba, to też nie zapłaci od tego podatku. Nie wszyscy o tym wiedzą.
Wprowadzone kilka dni temu zmiany dotyczą więc przede wszystkim producentów droższej żywności niż chleb.
Tomasz Michalik uważa jednak, że nagłośnienie całej sprawy spowoduje, że większa liczba przedsiębiorców zainteresuje się obdarowywaniem potrzebujących. Jest to ważne również dlatego, że w październiku należy oczekiwać wzrostu cen żywności, zwłaszcza pieczywa i wyrobów cukierniczych. Wynika to z bardzo silnego wzrostu cen zboża i mleka .