Tradycja zobowiązuje

Po raz 52. będziemy wybierać najlepszych sportowców i trenerów na Dolnym Śląsku. Startujemy 8 listopada

Medaliści igrzysk olimpijskich, mistrzostw świata i Europy. Rekordziści najbardziej prestiżowych imprez. Znani szkoleniowcy. Ludzie z pierwszych stron gazet, czyli laureaci Plebiscytu na Najlepszych Sportowców i Trenerów na Dolnym Śląsku. W tym roku będziemy ich wybierać po raz pięćdziesiąty drugi

Wszystko zaczęło się w roku 1953, kiedy to trójka wrocławskich dziennikarzy: Maciej Bilewicz, Henryk Czekański i Michał Żywień wpadła na pomysł organizacji takiego plebiscytu. Inicjatywa, co pokazały późniejsze lata, okazała się strzałem w dziesiątkę. Dotychczas tego typu akcję organizował tylko “Przegląd Sportowy” (od 1926 roku - w tym roku przeprowadza plebiscyt już po raz 70.).

Popiel był pierwszy
Pierwszym zwycięzcą został szybownik Jerzy Popiel. Najlepszym trenerem wybrano Bronisława Ratajczyka, opiekuna żużlowców wrocławskiej Spójni. Popiel wyprzedził pływaka Marka Petrusewicza i uczestnika igrzysk w Londynie w 1948 roku, lekkoatletę Edwarda Adamczyka. Wrocławski szybownik w 1953 roku ustanowił rekord świata w przelocie docelowym - 541,3 km. Później, w latach 1960 i 63 (wtedy zwyciężył także w plebiscycie) zdobywał medale w mistrzostwach świata w klasie otwartej.
Petrusewicz jest legendą wrocławskiego i polskiego pływania. Rekordzista świata i olimpijczyk z Helsinek z 1952 roku. Trzeci na liście - Adamczyk był najlepszym zaraz po wojnie lekkoatletycznym wieloboistą. Wywalczył 10 tytułów mistrza kraju w takich konkurencjach, jak: dziesięciobój, skok w dal, skok o tyczce, bieg na 110 m ppł. Karierę rozpoczynał w OSV Dortmund (w tym mieście się urodził). We Wrocławiu najpierw zaczął grać w piłkę, ale ostatecznie wybrał lekką atletykę, reprezentując barwy Odry i Gwardii.

Rut, bokserzy i Łopatka
W następnym latach także nie brakowało sławnych nazwisk. W 1954 i 1958 roku bezkonkurencyjny okazał się młociarz Tadeusz Rut. Wielką karierę rozpoczynał w Burzy, a kończył w warszawskiej Legii, dla której w igrzyskach w Rzymie (1960) zdobył brązowy medal. Był postacią niezwykle barwną (zmarł dwa lata temu). Absolwent Politechniki Warszawskiej z tytułem magistra inżyniera urządzeń sanitarnych, wieloletni dyrektor stołecznej Hydrobudowy.
W latach 50. i 60. głośno było także o bokserach: Tadeuszu Walasku ze Spójnii Kłodzko oraz bliźniakach z Gwardii Wrocław Arturze i Zbigniewie Olechach. Ich sukcesy były wynikiem znakomitej pracy szkoleniowców, m.in. Michała Szczepana, Zenona Stefaniuka i Pawła Szydły.
Walasek największe sukcesy (srebrny medalista z Rzymu, brązowy z Tokio) odnosił w barwach warszawskiej Gwardii. Jego losy były jednak bardzo dramatyczne. Parę miesięcy po rozpoczęciu II wojny światowej (luty 1940) wraz z rodziną został wywieziony został przez Sowietów aż pod Archangielsk. W maju 1946 Walaskom udało się przyjechać do Polski. Osiedli na Dolnym Śląsku. Najpierw we Wrocławiu, a zaraz potem w Kłodzku, gdzie Tadeusz rozpoczął treningi pod kierunkiem Jana Zycha (1949-1953).
Mieczysław Łopatka, kolejna wielka postać naszego plebiscytu, do Wrocławia przeprowadził się z Wielkopolski (grał m.in. w Kolejarzu Gniezno i Lechu Poznań). Uczestniczył w czterech olimpiadach (1960, 1964, 1968, 1972). Trzykrotnie zdobywał także medale mistrzostw Europy. Do koszykówki wrócił w wielkim stylu na początku lat 90. Pod jego wodzą Śląsk sięgał po medale mistrzostw Polski. Dziś koszykarskie tradycje kontynuuje syn Mirosław.

Trzy razy Tracz
W lata 80. wprowadzili nas szpadziści. Praca doskonałego fachowca Adama Medyńskiego (AZS Politechnika Wrocławska) zaczynała przynosić efekty. Z olimpiady w Moskwie ze srebrnymi krążkami wróciła drużyna szpadzistów w składzie Mariusz Strzałka, Leszek Swornowski i Andrzej Lis. Świetnie na międzynarodowych arenach także fechtował Robert Felisiak.
W czasach już bardziej nam współczesnych trzykrotnie plebiscyt wygrywał jeden z wielu podopiecznych Jerzego Adamka (trener 50-lecia)- zapaśnik Józef Tracz. Laureatami byli także m.in. dżudoka Rafał Kubacki, szpadzistka Joanna Jakumiuk i oczywiście Renata Mauer-Różańska (sportowiec 50-lecia), trzykrotna medalistka olimpijska w strzelectwie.

Kto teraz?
W 2004 roku nie ma zdecydowanego faworyta. - To wprawdzie jest rok olimpijski, ale naszym sportowcom nie było dane stawać w Atenach na podium. Plebiscyt daje więc szanse przedstawicielom dyscyplin może mniej popularnych i medialnych, ale dostarczających nam ostatnio wielu powodów do radości. Na pewno organizacyjnie nie zejdziemy poniżej pewnego poziomu. Tradycja przecież zobowiązuje - zapewnia Włodzimierz Moska, prezes Dolnośląskiej Federacji Sportu, współgospodarza plebiscytu.

Zaczynamy już w najbliższy poniedziałek
52. Plebiscyt potrwa do 22 grudnia. * Wyniki poznamy 7 stycznia na balu w hotelu Wrocław.* Wybieramy 10 sportowców i 5 trenerów.* Głosujemy tylko na oryginalnych kuponach (wypełnionych w całości), wyciętych z naszej gazety (oddzielne głosowanie przeprowadzimy także dla internatów). * Co tydzień wśród Czytelników będziemy losować nagrodę niespodziankę.* Wśród wszystkich uczestników wylosujemy 10 talonów po 200 zł na zakupy w sklepie sportowym Meta. *Zapraszamy do zabawy.

ZWYCIĘZCY PLEBISCYTÓW
2004: ?
2003: Andrzej Głyda (strzelectwo, Śląsk), Zdzisław Gryń (strzelectwo, Śląsk);
2002: Tomasz Kuchar (automobilizm, WTS Wr.), Piotr Stahl (strzelectwo, Śląsk Wr.);
2001: Maciej Zieliński (koszykówka, Idea Śląsk), Dariusz Bigos (kolarstwo górskie, CCC Mat)
2000: Renata Mauer-Różańska (strzelectwo, Śląsk), Andrzej Kijowski (strzelectwo, Śląsk);
1999: Beata Maksymow (judo, AZS AWF), Wiesław Błach (judo, AZS AWF);
1998: Urszula Włodarczyk (lekkoatletyka, AZS AWF), Józef Lisowski (lekkoatletyka, Śląsk);
1997: Rafał Kubacki (judo, AZS AWF), Kazimierz Witkowski (judo, AZS AWF);
1996: Renata Mauer (strzelectwo, Śląsk), Andrzej Kijowski (strzelectwo, Śląsk);
1995: Joanna Jakimiuk (szermierka, AZS AWF), Adam Medyński (szermierka, AZS AWF)
1994:Krzysztof Kucharczyk (strzelectwo, Śląsk), Jerzy Adamek (zapasy, Śląsk);
1993: Rafał Kubacki (judo, Śląsk), Jerzy Adamek (zapasy, Śląsk) i Ryszard Nieścieruk (żużel, Sparta Wr.);
1992: Józef Tracz (zapasy, Śląsk), Leszek Strasburger (boks, Gwardia);
1991: Anna i Zbigniew Chrząszczowie (sporty samolotowe, Aeroklub Wr.), Mieczysław Łopatka (koszykówka, Śląsk);
1990: Dariusz Zelig (koszykówka, Śląsk), Bogdan Cybulski (piłka ręczna, AZS AWF);
1989: Rafał Kubacki (judo, Śląsk), Artur Rogowski (strzelectwo, Śląsk);
1988: Józef Tracz (zapasy, Śląsk), Jerzy Adamek (zapasy, Śląsk);
1987: Józef Tracz (zapasy, Śląsk), Jerzy Adamek (zapasy, Śląsk);
1986: Dariusz Zelig (koszykówka, Śląsk), Stanisław Siewior (judo, Gwardia);
1985: Bogusław Klozik (zapasy, Śląsk), Stanisław Siewior (judo, Gwardia);
1984: Robert Felisiak (szermierka, AZS Politechnika), Bogdan Cybulski (piłka ręczna, AZS AWF);
1983: Zdzisław Hoffman (lekkoatletyka, Śląsk), Horst Panic (piłka nożna, Górnik Wałb.);
1982: Robert Felisiak (szermierka, AZS Politechnika), Henryk Zając (koszykówka, Górnik);
1980: Leszek Swornowski, Mariusz Strzałka, Andrzej Lis (szermierka, AZS Politechnika), Adam Medyński (szermierka, AZS Politechnika);
1979: Jan Jankiewicz (kolarstwo, RLKS Wr.), Adam Medyński (szermierka, AZS Politechnika).
1978: Jan Brzeźny (kolarstwo, Dolmel), Adam Medyński (szermierka, AZS Politechnika);
1977: Ryszard Podlas (lekkoatletyka, Technik Pracze/Śląsk), Władysław Żmuda (piłka nożna, Śląsk);
1976: Jerzy Klempel (piłka ręczna, Śląsk), Stanisław Siewior (judo, Gwardia);
1975: Grzegorz Cybulski (lekkoatletyka, Śląsk), Władysław Żmuda (piłka nożna, Śląsk);
1974: Wiesław Gawlikowski (strzelectwo, Śląsk), Antoni Wojno (judo, AZS Wr.);
1973: Ryszard Szurkowski (kolarstwo, Dolmel), Józef Grundmann (kolarstwo, Dolmel);
1972: Józef Zapędzki (strzelectwo, Śląsk), Ryszard Franitza (piłka ręczna, Śląsk);
1971: Ryszard Szurkowski (kolarstwo, Dolmel), Manfred Matuszewski (kolarstwo, Górnik Słupiec);
1970: Ryszard Szurkowski (kolarstwo, Dolmel), Paweł Szydło (boks, Turów Zgorzelec);
1969: Janusz Kierzkowski (kolarstwo, Dolmel), Zenon Stefaniuk (boks, Turów);
1968:Józef Zapędzki (strzelectwo, Śląsk), Józef Grundmann (kolarstwo, Sparta);
1967: Mieczysław Łopatka (koszykówka, Śląsk), Zenon Stefaniuk (boks, Turów);
1966: Stanisław Grędziński (lekkoatletyka, Górnik Wałb.), Paweł Kiecka (pływanie, Pafawag);
1965:Mieczysław Nowak (podnoszenie ciężarów, Śląsk), Michał Szczepan (boks, Gwardia);
1964: Artur Olech (boks, Gwardia), Michał Szczepan (boks, Gwardia);
1963: Jerzy Popiel (szybownictwo, Aeroklub Wr.), Władysław Giergiel (piłka nożna, Śląsk);
1962: Zbigniew Olech (boks, Gwardia), Kazimierz Frąszczak (piłka ręczna, Śląsk);
1961: Kazimierz Frąszczak (piłka ręczna, Śląsk), Feliks Rejniak (zapasy, Lotnik Wr.);
1960: Stanisław Przybylski (pięciobój nowoczesny, Śląsk), Ryszard Stasik (koszykówka, Śląsk);
1959: Olgierd Ciepły (lekkoatletyka, Czarni, Budowlani Wrocław), Alfreda i Zdzisław Naborczykowie (pływanie, Ślęza);
1958: Tadeusz Rut (lekkoatletyka, Burza), Lech Nowak (podnoszenie ciężarów, Gwardia);
1957: Edmund Piątkowski (lekkoatletyka, Śląsk), Wirgiliusz Kuleczko (szermierka, Kolejarz);
1956: Marian Gorzelak (szybownictwo, Aeroklub Wr.), Adam Piechura (siatkówka, AZS, koszykówka, Gwardia);
1955: Edward Adamczyk (lekkoatletyka, Odra Wrocław/Gwardia), Alfreda Bemówna-Naborczyk (pływanie, Ślęza);
1954: Tadeusz Rut (lekkoatletyka, Burza), Adam Piechura (siatkówka, AZS Wr., koszykówka, Gwardia) i Alfreda Bemówna-Naborczyk (pływanie, Ślęza);
1953: Jerzy Popiel (szybownictwo, Aeroklub Wr.), Bronisław Ratajczyk (żużel, Spójnia).