Portret Rośliny: Słoneczniki, ale nie te na płótnie van Gogha

Serwis dla każdego miłośnika zieleni: Z NAMI NA DZIAŁKĘ - porady, przegląd roślin, ogrody naszych internautów

Słonecznik (Heliantus) to grupa kilkudziesięciu gatunków należących do rodziny astrowatych. Są wśród nich głównie wysokie rośliny jednoroczne, ale znajdą się też byliny. Ich charakterystycznymi cechami są grube i sztywne łodygi, sercowate, pojedyncze owłosione liście i duże zebrane w koszyczki kwiaty, nawet o średnicy ponad 50 cm. Podążające w kierunku światła słonecznego kwiaty już starożytni Aztekowie i Inkowie uważali za wyjątkowe. Grecy uznali je za atrybut boga słońca, Heliosa . Stąd obecna nazwa tej grupy roślin. Witalność i wyjątkowość słonecznych kwiatów próbował też uwiecznić na płótnie Vincent van Gogh, tworząc jeden z najbardziej znanych cykl w historii malarstwa. Nawet liczący setki ciąg malarskich przedstawień lilii wodnych Claude'a Moneta nie jest tak ceniony i znany na świecie jak kwiatowe dzieła van Gogha.

Słoneczniki cenione są nie tylko za ich właściwości dekoracyjne. Zdobią ogrody, goszczą w wazonach naszych domów, ale też dają się przemienić w płynne złoto oleju jadalnego. Działkowcy, wielbiciele ptaków, sadzą w ogrodach te kwiaty również po to, by przyciągnąć na jesienną ucztę skrzydlatych amatorów nasion oleistych. Sikory, dzwońce i kowaliki cierpliwie czekają na dojrzałe nasiona i odpłacą się za to wypłoszeniem komarów. Natomiast osoby chore na cukrzycę znają doskonale wartościowe bulwy słonecznika bulwiastego zwanego topinamburem.

Odmiany jednoroczne są zwykle wysokie
Słonecznik zwyczajny kojarzony m.in. z włoskim regionem Toskanii dorasta na polskich terenach nizinnych nawet do 3 m. Podobny wzrost charakteryzuje jednoroczny Goldener Neger. Ciemnobrązowy Abendsonne i złotożółty Giganteus są zwykle o metr niższe. Pomarańczowy, pomponiasty Sonnegold nie dorasta do 2 m. Jednoroczne odmiany niskie nadające się również do donic to m.in. Teddy bear o postrzępionych płatkach, pomarańczowo-brązowa Soraya kwitnąca trzy miesiące po siewie, kremowa Italian White, ciemnoczerwona Moulin rouge oraz ciemny, niemal czarny kwiat Velvet queen.

Przeczytaj: Kwiatowy savoir-vivre, czyli o jakich zasadach pamiętać wręczając kwiaty

Stałe miejsce na rabacie trzeba przygotować dla takich bylinowych odmian jak wspominany wcześniej słonecznik bulwiasty. Rośnie on do 2 m i wydaje wiele drobnych kwiatów. Z jego uprawą należy być ostrożnym, ponieważ te przybyłe z Ameryki rośliny stanowią zagrożenie dla naszych rodzimych dziko rosnących gatunków. Trzeba uważać by ekspansywne słoneczniki nie wymknęły się nam spod kontroli. Wieloletni jest słonecznik olbrzymi osiąga nawet 3 m wysokości, podobną wysokość ma słonecznik wierzbolistny. Ta odmiana ceniona jest za dekoracyjne liście. Słonecznik szorstki podobnie jak topinambur jest silnie rozgałęziony, a co najważniejsze kwitnie relatywnie późno i dzięki temu można cieszyć się złotymi kwiatowymi koszyczkami do września. Byliną jest też słonecznik miękki doskonale sprawdzający się na ubogich, piaszczystych glebach.

Zobacz też: Tulipany - najsłynniejsze kwiaty, dla których ludzie tracili głowy i fortuny