Poprawiać pozycję

Motywem przewodnim tegorocznego Forum Polity-cznego i Gospodarczego w Krzyżowej jest próba odpowiedzi na pytanie: jak wygląda miejsce i rola Dolnego Śląska na gospodarczej mapie Europy? Jakie więc są silne i słabe strony naszego regionu?

Dolny Śląsk jest bez wątpienia regionem o bardzo dużych możliwościach rozwojowych i dobrych perspektywach na przyszłość. Ciągle jesteśmy atrakcyjnym miejscem dla inwestorów - mamy dobrze wykształconych specjalistów, stosunkowo niskie koszty pracy, rozwiniętą sieć dróg i kolei. Po zakończeniu ostatnich wielkich inwestycji rządowych - autostrady A4 i obwodnicy wrocławskiej - jesteśmy regionem z najlepszymi połączeniami komunikacyjnymi z Europą. Zakończenie budowy nowego terminalu wrocławskiego portu lotniczego, który będzie mógł docelowo obsługiwać nawet do 7 mln pasażerów rocznie, wzmocni nasz potencjał. Paradoksalnie też, to co przez lata utrudniało nasz rozwój, czyli położenie graniczne, od 20 lat jest naszą szansą, zwłaszcza od momentu wejścia do Unii Europejskiej. Dzięki bliskości granic, dolnośląscy przedsiębiorcy mają ułatwiony dostęp do ogromnego rynku niemieckiego, a trzeba pamiętać, że obroty handlowe z Niemcami stanowią ok. 40 proc. obrotów z wszystkimi krajami Unii Europejskiej.
Dolny Śląsk to region różnorodności i w tym również tkwi nasza siła. Nie jesteśmy monokulturą zależną od sytuacji w jednej branży. Nie mamy też - może poza KGHM - gigantów, od których zależy przyszłość. Naszą pozycję budują przede wszystkim małe i średnie firmy.
Wreszcie trzeba przyznać, że nasza pozycja na gospodarczej mapie Polski i Europy, w dużej mierze kształtowana jest i będzie przez pozycję Wrocławia. Stolica regionu, jej potencjał naukowy, gospodarczy i społeczny to motor napędowy dla całego Dolnego Śląska.

Co robimy, aby poprawić naszą pozycję? Czy najważniejsza jest innowacyjność, ściąganie obcego kapitału i inwestorów, czy rozwój własnego potencjału gospodarczego?

W województwie działają specjalne strefy ekonomiczne, akademickie inkubatory przedsiębiorczości, agencje rozwoju regionalnego, realizowane są rządowe i samorządowe programy wsparcia przedsiębiorczości, tworzone różne formy zachęty dla inwestorów. Duże znaczenie mają również instrumenty wsparcia pochodzące z programów unijnych.
Ważnym aspektem podejmowanych projektów jest innowacyjność. Postawiliśmy na nią, bo to jedyna możliwość doganiania Europy i skutecznego konkurowania z innymi, unijnymi regionami. To również doskonały sposób na budowanie własnej bazy intelektualnej i gospodarczej. Już dzisiaj na Dolnym Śląsku zlokalizowana jest jedna trzecia łącznej wartości produkcji i usług związanych z branżą IT w Polsce.
Stale zwiększa się też liczba przedsiębiorstw, coraz więcej Dolnoślązaków pracuje na własny rachunek. W 2009 roku zarejestrowanych było w naszym województwie ponad 320 tysięcy firm. Kondycja rodzimych przedsiębiorstw to ważny aspekt budowania potencjału regionu. Musimy jednak pamiętać, że dopiero od dwudziestu lat możemy się cieszyć dobrodziejstwem demokracji i wolnego rynku. Tylko kilka rodzimych firm w regionie jest w stanie z sukcesem budować swoją pozycję w kraju i za granicą.
Do takich spółek należy KGHM, który od lat nie tylko decyduje o sytuacji gospodarczej w okręgu legnicko-głogowskim, ale skutecznie rywalizuje na rynkach międzynarodowych. Takich firm jest jednak zdecydowanie za mało. Dlatego - czy tego chcemy, czy nie - w dalszym ciągu będziemy musieli zabiegać o inwestorów zagranicznych, zwłaszcza o tych, którzy będą chcieli inwestować w obszarze nowych technologii.
Oczywiście innego inwestora będziemy zachęcać do skorzystania z ofert istniejących w regionie specjalnych stref ekonomicznych, a innego w takim ośrodku jak Wrocław, a jeszcze innego w obszarach o najwyższym poziomie bezrobocia, gdzie każde miejsce pracy jest na wagę złota.

Jak na pozycję Dolnego Śląska wpływają jego zasoby naturalne? Jak ich eksploatacja wpływa na gospodarkę całego regionu?

Wydawało się, że węgiel znacząco straci na znaczeniu, jednak niedawne wydarzenia w elektrowni Fukushima spowodowały, że nie tylko u nas, ale i w innych krajach Europy, zwłaszcza w Niemczech, na nowo rozważa się jak efektywnie wykorzystywać technologie energetyczne oparte na węglu. Jestem zatem przekonany, że w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat węgiel pozostanie ważnym paliwem w systemie energetycznym Polski. A jeśli tak, to sprawa jego wydobycia pozostanie aktualna.
Jeśli chodzi o miedź, to tutaj sytuacja jest prosta. Jej wydobycie i sprzedaż to ogromne zyski dla Skarbu Państwa oraz lokalnego i wojewódzkiego samorządu. KGHM to jedyna firma na Dolnym Śląsku, która w tak znaczący sposób wpływa na pozycję regionu.
Ostatnią sprawą, na którą warto spojrzeć w tym kontekście, jest wykorzystywanie surowców skalnych. Biorąc od uwagę skalę robót realizowanych w ramach programu budowy dróg i autostrad, można śmiało oczekiwać, że wydobycie także w tym sektorze będzie się rozwijać.

Jak kryzys gospodarczy wpływa na Dolny Śląsk? Czy jest szansa na to, że nie odczujemy jego skutków?

Pierwszą falę kryzysu udało nam się przetrwać w dobrej kondycji. Jednak kolejna z całą pewnością odbije się na sytuacji naszych przedsiębiorców i firm zagranicznych funkcjonujących u nas.
Mamy przecież świadomość, że gospodarka to system naczyń połączonych, że globalny kryzys będzie musiał dotknąć także Polskę, a zatem i nasz region. Ostatnie zapowiedzi ministra Rostowskiego oraz expose premiera wyraźnie wskazują na to, że rząd bardzo poważnie przygotowuje się na ewentualne konsekwencje. Czekają nas reformy, które mają zmniejszyć zadłużenie budżetu i usprawnić funkcjonowanie państwa.

Czy kłopoty gospodarki niemieckiej odbiją się na naszej?

Jeśli chodzi o sytuację gospodarki Niemiec, to zawsze będzie ona miała wpływ na gospodarkę Polski. Jesteśmy bardzo silnie związani gospodarczo z naszym zachodnim sąsiadem. Mam jednak wrażenie, że gospodarka niemiecka otrząsnęła się po chwilowym kryzysie, a ostatnie sygnały wskazują na powrót do strefy wzrostów.

Jak dorobek Forum w Krzyżowej wykorzystywany jest na Dolnym Śląsku? Czy wnioski z Forum wpływają na modyfikację planów działania województwa?

Forum w Krzyżowej to ważne miejsce na mapie dolnośląskich wydarzeń społeczno-gospodarczych. Gromadzą się tam ludzie prezentujący odmienne wizje, rozważane są alternatywne scenariusze rozwoju naszego regionu. W trakcie tych kilku dni jest okazja do dyskusji o najważniejszych dylematach rozwojowych naszego regionu. Efektem tych dyskusji często jest modyfikacja istniejących planów i programów.