Pomagamy i edukujemy. Wywiad z Pauliną Sosnowicz, wicedziekan rady Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu

Pandemia koronawirusa pokazała, jak bardzo potrzebna jest nam wszystkim świadomość prawna. Jak Pani zdaniem radzimy sobie z prawnymi następstwami epidemii?

Odpowiedź na to pytanie jest niejednoznaczna. Chociaż świadomość prawna obywateli m.in. w zakresie praw konsumenckich stopniowo się zwiększa, to w dalszym ciągu na tym polu jest wiele do zrobienia. Smutną konstatacją jest to, że obywatele korzystają chętniej z wiedzy prawnej uzyskanej na forum internetowym niż od profesjonalnego pełnomocnika. Tak było przynajmniej do tej pory, czyli jeszcze przed pojawieniem się epidemii. Obecna sytuacja sprawiła jednak, że część osób zdała sobie sprawę z tego jakie bezpośrednie konsekwencje dla naszego funkcjonowania może mieć zmiana jednej ustawy lub wydanie konkretnego rozporządzenia. Przykładem jest choćby obowiązek noszenia maseczek – dzięki temu mieliśmy okazję przekonać się, jak mocno prawo wpływa na nasze życie. Niestety, tylko część osób jest świadoma prawnych następstw związanych z epidemią. Trzeba też jednak pamiętać, że większość społeczeństwa nie była przygotowana na to, w jaki sposób rozwiązać problemy towarzyszące epidemii, które pojawiły się w ostatnich miesiącach. Pracownicy byli przyzwyczajeni do swoich praw i obowiązków, rodzice do tego, że codziennie zawożą dziecko do szkoły. Tymczasem koronawirus wykazał, że brakuje nam czasem elementarnej wiedzy, i to na różnych polach, np. jakie mamy prawa jako pracownicy, co wolno, a czego nie wolno robić naszemu pracodawcy, czy możemy bez przeszkód pojechać na wakacje i co zrobić, gdy zachorujemy na wczasach, jaka jest odpowiedzialność prawna szkół, do których uczęszczają nasze dzieci. To tylko część tematów. Już wcześniej sygnalizowaliśmy potrzeby edukacji prawnej, od lat podejmowane są we Wrocławiu działania nakierowane na edukację w szkołach. Jeszcze przed epidemią uważaliśmy, że szeroko rozumianym działaniom edukacyjnym trzeba poświęcić dużo zaangażowania. Nie jest to kwestia, którą można rozwiązać od razu, mówimy tu raczej o długofalowym procesie. My jako radcowie prawni staramy się pogłębić tę wiedzę – organizujemy m.in. otwarte drzwi wirtualne dla wszystkich chętnych potrzebujących porad prawnych. W ostatnim czasie widzimy bardzo wyraźny wzrost zainteresowania takimi formami dialogu – to znak, że taka formuła jest nośna i potrzebna praktycznie każdemu z nas.
 
Co w takim razie jest jeszcze do zrobienia, żeby tę wiedzę pogłębić?
 
Prowadzić takie właśnie działania, które potrzebującym dadzą odpowiedź, a w szerszym kontekście – doprowadzą do budowania społeczeństwa opartego na wiedzy. To, o czym mówię, to oczywiście nic nowego, ale dziś wymiar edukacyjny nabrał szczególnego znaczenia. Od poziomu naszej wiedzy prawnej zależy bowiem bezpieczeństwo naszych najbliższych i nas samych. Działania te powinny mieć charakter ustawiczny i przybrać formę dialogu między wybranymi grupami społecznymi, a konkretnymi instytucjami. Projektowanie takiej współpracy należy więc do osób zarządzających podmiotami publicznymi i powinno być oparte na realizacji wspólnych działań zmierzających do pogłębiania wiedzy prawnej naszych obywateli.
 
Jaką rolę w budowaniu takiego procesu odgrywa środowisko radców prawnych?
 
Zawód radcy prawnego to zawód zaufania publicznego – jego celem jest pomoc prawna. W chwilach takich, jak stan zagrożenia epidemią okazuje się, że prawa i wolności obywatelskie mogą być ograniczane. Pojawiają się wówczas wątpliwości natury prawnej. Możemy wtedy tłumaczyć, jak funkcjonuje prawo w nowej sytuacji i gdzie są wspomniane granice praw i wolności. Jednocześnie jako radcowie odczuwamy odpowiedzialność za wsparcie prawne osób, które tej pomocy potrzebują, dlatego staraliśmy się zapewnić dostęp do informacji korzystając ze wszystkich możliwych narzędzi do komunikacji zdalnej, m.in. telefonów, maili, chatów wideo.
Odczuwamy też więź z wrocławską i dolnośląską społecznością, której jesteśmy częścią. Dlatego włączaliśmy się również w spontaniczne akcji zbiórek pomocowych dla szpitali i konkretnych jednostek pomocy społecznej. Efektem tego było m.in. przekazanie środków na zakup maseczek i innego wyposażenia istotnego dla funkcjonowania placówek zdrowia, a także ofiarowanie kilkunastu zestawów komputerowych. 
 
W tym roku kandyduje Pani w wyborach na dziekana Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu. Jak Pani zdaniem powinny wyglądać działania Izby w najbliższych latach w kontekście współpracy z mieszkańcami Wrocławia i budowania ich świadomości prawnej?
 
Nadeszły czasy, gdy o planach na funkcjonowanie samorządu radcowskiego w kolejnych czterech latach mówi się coraz głośniej. Bardzo nas to cieszy. Jako radcowie prawni rozumiemy bowiem, że jednym z naszych zadań powinno być również wspomniane wcześniej wspieranie lokalnych społeczności w pogłębianiu ich świadomości prawnej. Pandemia pokazała, jak bardzo ważny jest i będzie ten aspekt naszego życia. Takim m.in. wymiarem pracy lokalnego samorządu radcowskiego chciałabym się zająć w najbliższych latach. W ramach zespołu Twój Samorząd stworzyliśmy program, który naszym zdaniem będzie dobrą propozycją współpracy środowiska radców prawnych z dolnośląską społecznością na najbliższe lata. Stawiamy w nim na komunikację zdigitalizowaną, dlatego wszystkie nasze propozycje zamieściliśmy na stronie www.twoj-samorzad.pl. Zapraszamy do odwiedzenia tego miejsca i wspólnych rozmów dotyczących przyszłości samorządu radców prawnych w naszym regionie. Warto rozpocząć je już dziś.