Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Natura 2000 - ochrona przyrody bez granic

Tomasz Zawadzki
Jarosław Jakubczak
Program Natura 2000 określany jest mianem "najbardziej ambitnej inicjatywy, jaką kiedykolwiek podjęto w celu zachowania bogatego dziedzictwa naturalnego Europy". To dzięki niemu wszystkie państwa Unii Europejskiej mogą współdziałać w ochronie przyrody nie zważając na granice państwowe.

Zbudowana w ten sposób specjalna ekologiczna sieć ochronna jest największym takim systemem na całym globie.
Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 przede wszystkim chroni cenne i zagrożone wyginięciem w skali całego kontynentu gatunki roślin i zwierząt oraz ich specyficzne siedliska.

- Sieć Natura 2000 składa się z obszarów specjalnej ochrony ptaków, wyznaczanych na podstawie dyrektywy "ptasiej" oraz specjalnych obszarów ochrony siedlisk, wyznaczonych na podstawie dyrektywy "siedliskowej" - mówi Ewelina Walczak z Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. - Zgodnie z polskim prawem obszarami Natura 2000 są również tzw. OZW (obszary ważne dla Wspólnoty), czyli te obszary, które nie zostały jeszcze wyznaczone w formie rozporządzenia Ministra Środowiska, ale zgłoszono je do Komisji Europejskiej.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000

Dyrektywa siedliskowa wyznacza także priorytetowe gatunki roślin, zwierząt i siedliska przyrodnicze. Są to takie elementy, których większość naturalnego zasięgu występowania znajduje się na terenie Unii Europejskiej. Podczas wyznaczania obszarów Natura 2000 występowanie takich siedlisk lub gatunków jest jednym z najważniejszych czynników, a każdy obszar istotny dla nich obszar powinien bezwzględnie zostać wpisany w sieć ochronną. W naszym kraju występują następujące gatunki i siedliska priorytetowe.

Priorytetowe gatunki roślin w Polsce:
-dzwonek karkonoski
-dzwonek piłkowany
-gnidosz sudecki
-goryczuszka czeska
-goździk lśniący
-przytulia sudecka
-pszonak pieniński
-sasanka słowacka
-sierpik różnolistny
-warzucha polska
-warzucha tatrzańska

Priorytetowe gatunki zwierząt w Polsce:
-kozica
-niedźwiedź brunatny
-suseł perełkowany
-świstak
-wilk
-żubr
-strzebla błotna

Priorytetowe siedliska przyrodnicze:
-zalewy i jeziora przymorskie (laguny),
-śródlądowe słone łąki, pastwiska i szuwary
-nadmorskie wydmy szare,
-nadmorskie wrzosowiska bażynowe
-zarośla kosodrzewiny
-skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską
-ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe
-murawy kserotermiczne (priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków)
-górskie i niżowe murawy bliźniczkowe
-torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)
-torfowiska nakredowe
-źródliska wapienne ze zbiorowiskami
-podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne ze zbiorowiskami
-jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach
-bory i lasy bagienne
-łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe
-ciepłolubne dąbrowy

W sieć wpisane jest już łącznie ponad 26 tys. obszarów zajmujących ok. 150 tys. km kw. powierzchni morskiej i ok. 800 tys km kw. powierzchni lądowej. To niemal 20 proc. kontynentu.

Z zadowoleniem obserwuję, że nasza sieć obszarów chronionych stale się powiększa. Ochrona bioróżnorodności to gwarancja naszej przyszłości - powiedział Stavros Dimas, europejski komisarz ds. ochrony środowiska w latach 2004-2010.

W Polsce projekt wszedł w życie wraz z życie ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. Ale obowiązek uczestnictwa w sieci nasz kraj podjął wraz z podpisaniem Traktatu ateńskiego z 16 kwietnia 2003 r. i przystąpieniem do Unii Europejskiej. Do dziś udało się wyznaczyć aż 845 obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty oraz 145 obszarów specjalnej ochrony ptaków, a obszary Natury 2000 zajmują prawie 20 proc. powierzchni lądowej kraju. Duża w tym zasługa głośnych kampanii społecznych, w tym np. teledysk Katarzyny Nosowskiej do utworu "O lesie", został zrealizowany na obszarach objętych programem Natura 2000, m.in. w Białowieskim Parku Narodowym oraz Kampinoskim Parku Narodowym. Sama artystka podjęła się roli ambasadorką kampanii promującej Naturę 2000.

Źródło: youtube.com

Tereny Natury 2000 budzą jednak też wiele kontrowersji. Najczęściej spowodowane jest to niewiedzą dotyczącą tego jakie konsekwencje dla mieszkańców ma wyznaczenie chronionego obszaru w okolicy ich miejsca zamieszkania.
- Podstawą zarządzania obszarami Natura 2000 są plany ochrony lub plany zadań ochronnych. Ich sporządzanie przez sprawujących nadzór nad danym obszarem odbywa się przy udziale lokalnych społeczności mogących uczestniczyć w pracach w ramach warsztatów - mówi Ewelina Walczak. - Należy przy tym pamiętać, iż w sieci Natura 2000 nie można prowadzić jedynie tych działań, które znacząco negatywnie wpływają na przedmioty ochrony w obszarze.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na dolnoslaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto