Kto może przejść na wcześniejszą emeryturę

Masz 50 lub 60 lat i nie chcesz dłużej pracować? Sprawdź, czy możesz przejść na wcześniejszą emeryturę, czy masz do niej prawo i czy będziesz je miał po 31 grudnia br. Jakie warunki musisz spełnić, aby ją uzyskać? Jak wysokie będzie Twoje świadczenie? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszych poradnikach publikowanych od dziś do czwartku.

Osoby urodzone po 1948 roku uzyskają świadczenie, jeśli spełnią warunki do końca grudnia
Pamiętaj, że od nowego roku rząd chce drastycznie ograniczyć uprawnienia emerytalne. Wcześniejsze emerytury mają być zastąpione pomostowymi – dużo niższymi, dostępnymi dla znacznie mniejszej liczby osób. Na wcześniejszą emeryturę według starych zasad możesz liczyć jedynie wtedy, gdy warunki do jej otrzymania spełnisz do końca grudnia br. lub urodziłeś się przed 1949 rokiem.

Przypominamy, że ze względu na uprawnienia emerytalne wszystkich ubezpieczonych podzielono na trzy grupy wiekowe – urodzeni:
• przed 1 stycznia 1949 r.
• po 31 grudnia 1948 r., ale przed 1 stycznia 1969 r.
• po 31 grudnia 1968 r.
Jedynie niektóre osoby z dwóch pierwszych grup mają prawo do wcześniejszej emerytury. Według obecnie obowiązujących przepisów nie przysługuje ona ubezpieczonym z najmłodszej grupy wiekowej.
Powszechny wiek emerytalny wynosi 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet.
Jeśli urodziłeś się przed 1 stycznia 1949 roku, to emeryturę otrzymasz na starych zasadach, gdy:
– ukończysz 60 lat i udowodnisz 20 lat okresów ubezpieczenia, jeżeli jesteś kobietą,
– ukończysz 65 lat i udowodnisz 25 lat okresów ubezpieczenia, jeżeli jesteś mężczyzną.
Jeśli należysz do najstarszej grupy wiekowej, możesz także przejść na emeryturę po osiągnięciu wieku emerytalnego i udowodnieniu zaledwie 15-letniego stażu ubezpieczeniowego dla kobiet i 20-letniego dla mężczyzn, ale wtedy może się zdarzyć, że przyznane Ci świadczenie będzie mniejsze od najniższej emerytury (obecnie 597,46 zł).
Jeśli urodziłeś się po 31 grudnia 1948 roku, to osiągnięcie wieku 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet jest dla Ciebie jedynym warunkiem uzyskania prawa do emerytury. Będzie Ci ona przyznana na nowych zasadach, bez względu na Twój staż ubezpieczeniowy, przynależność do otwartego funduszu emerytalnego (OFE) i inne czynniki.
Jeśli urodziłeś się przed 1 stycznia 1949 roku prawo do wcześniejszej emerytury przysługuje:
• kobietom, które ukończyły 55 lat i mają co najmniej 30-letni staż ubezpieczeniowy lub mają co najmniej 20-letni staż ubezpieczeniowy i zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy,
• mężczyznom, którzy ukończyli 60 lat i mają co najmniej 25-letni staż ubezpieczeniowy oraz orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy. •

Musisz zrezygnować z OFE
Jednym z warunków uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury przez osoby urodzone po 1948 roku jest brak przynależności do otwartego funduszu emerytalnego.
Do niedawna dla wielu osób była to przeszkoda praktycznie nie do pokonania. Niektórzy dali się zwieść zapewnieniom nieuczciwych akwizytorów OFE,
że wstąpienie do funduszu nie przeszkodzi w uzyskaniu wcześniejszej emerytury. Późniejsze prośby tych osób o zgodę na wyjście z OFE przez większość funduszy nie były uwzględniane.
Jeśli jedyną przeszkodą w otrzymaniu wcześniejszej emerytury jest dla Ciebie przynależność do OFE, złóż w swojej placówce ZUS wniosek o emeryturę wraz z dodatkowym wnioskiem – o wykreślenie z rejestru otwartych funduszy emerytalnych i przekazanie do budżetu państwa pieniędzy zgromadzonych na twoim rachunku w OFE.
ZUS sprawdzi, czy spełniasz warunki uprawniające do wcześniejszej emerytury, a jeśli tak, to wyliczy jej wysokość. Wtedy wyda decyzję o nabyciu przez Ciebie prawa do świadczenia, a następnie wykreśli cię z Centralnego Rejestru Członków Funduszy Emerytalnych i poinformuje o tym Twój fundusz.
Jeżeli wcześniej ZUS odmówił Ci prawa do wcześniejszej emerytury wyłącznie z powodu Twojej przynależności do otwartego funduszu emerytalnego, możesz teraz złożyć ponownie wniosek o przyznanie świadczenia wraz z wnioskiem o wykreślenie z OFE.

UWAGA! To ważne
Jeżeli cały wymagany staż ubezpieczeniowy osiągnąłeś, pracując na etacie i urodziłeś się przed 1 stycznia 1949 roku, nie musisz spełniać żadnych dodatkowych warunków.
d Jeśli było inaczej, to abyś uzyskał prawo do wcześniejszej emerytury, Twoim ostatnim tytułem ubezpieczenia musi być umowa o pracę, a także powinieneś być pracownikiem przez co najmniej 6 miesięcy, spośród ostatnich 24, kiedy podlegałeś ubezpieczeniom społecznym. Nie oznacza to, że występując o przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury, musisz być pracownikiem. Oczywiście możesz nim być, ale możesz starać się o to świadczenie także już po rozwiązaniu stosunku pracy, na przykład pobierając świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny. Ważne, abyś w okresie pomiędzy zakończeniem pracy a złożeniem wniosku o przyznanie wcześniejszej emerytury nie podjął innej niż stosunek pracy działalności zarobkowej podlegającej ubezpieczeniom społecznym.
Taką działalność możesz podjąć jeszcze przed przyznaniem świadczenia, ale już po złożeniu wniosku o emeryturę.Wcześniej na emeryturę mogą przejść też osoby, które przez co najmniej 15 lat pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (napiszemy o tym jutro) oraz spełniają wymagane kryteria dotyczące wieku i stażu ubezpieczeniowego.
d Jeżeli urodziłeś się po 1948 roku, to aby uzyskać prawo do wcześniejszej emerytury, musisz nie tylko spełnić warunki wymagane od ubezpieczonych z najstarszej grupy, ale także:
– osiągnąć wymagany wiek do końca 2007 roku, – nie należeć do otwartego funduszu emerytalnego.
Jeśli należysz do OFE – to musisz z niego wystąpić.
Osoby z tej grupy wiekowej nie muszą już rozwiązywać umowy o pracę, aby uzyskać prawo do wcześniejszej emerytury. Ten do niedawna konieczny warunek zniosła nowelizacja ustawy emerytalnej z 27 lipca 2005 r.
d Jeśli jednak ZUS przyzna Ci prawo do wcześniejszej emerytury, a Ty nadal będziesz pracownikiem, to przysługujące świadczenie zostanie zawieszone, a więc emerytura nie będzie wypłacana. ZUS rozpocznie wypłaty dopiero po tym, jak rozwiążesz umowę z każdym pracodawcą.
Ważny jest sam fakt rozwiązania stosunku pracy, choćby na jeden dzień. Potem możesz podpisać nową umowę i pracować u tego samego pracodawcy, już jako emeryt. Będą Cię jednak wtedy obowiązywać limity dochodów. Jeśli je przekroczysz, Twoja emerytura może zostać zmniejszona lub zawieszona.