Komu przysługuje dodatek mieszkaniowy?

Dodatki są przyznawane przez gminy. W praktyce ich przyznawaniem zazwyczaj zajmują się ośrodki pomocy społecznej. Podstawę prawną przyznawania dodatków stanowi ustawa z 21 czerwca 2001 roku o dodatkach mieszkaniowych (DzU nr 71, poz. 734 z późniejszymi zmianami). Określa ona warunki, jakie muszą zostać spełnione, by dodatek mógł zostać przyznany.

Tytuł prawny do lokalu
Pierwszym z warunków jest posiadanie tytułu prawnego do zajmowanego mieszkania lub domu. Tytuł ten mają przede wszystkim:
* najemcy lub podnajemcy mieszkania,
* członkowie spółdzielni mieszkaniowej, którzy mają spółdzielcze prawo do lokalu,
* właściciele mieszkań,
* właściciele budynków, jeśli zajmują mieszkania w tych budynkach.
Dopuszczalne jest też przyznanie dodatku osobie, która zajmuje mieszkanie bez tytułu prawnego, ale jest w trakcie oczekiwania na przysługujący jej lokal zamienny lub socjalny.

Wysokość dochodu
Drugi warunek dotyczy wysokości dochodu osoby ubiegającej się o przyznanie dodatku. W przypadku prowadzących gospodarstwo domowe samotnie, zasadą jest to, że dochód nie powinien przekraczać 175 proc. najniższej emerytury. Dla gospodarstw domowych prowadzonych przez co najmniej dwie osoby, próg jest równy 125 proc. najniższej emerytury na każdego z domowników. Obecnie najniższa emerytura wynosi 728,18 zł. Oznacza to, że w przypadku osób samotnych, które chcą otrzymać dodatek, dopuszczalny średni miesięczny dochód wynosi obecnie 1274,32 zł brutto, zaś w przypadku rodzin - 910,23 zł brutto na każdego domownika.

Brany jest pod uwagę średni miesięczny dochód z ostatnich trzech miesięcy przed złożeniem wniosku o dodatek. Jeśli zainteresowany jednorazowo, wyjątkowo osiągnął wyższy niż zwykle dochód i przez to mógł-by spotkać się z odmową przyznania dodatku lub przyznany dodatek miałby zaniżoną wysokość, może przeczekać i złożyć wniosek dopiero wówczas, gdy od daty nadzwyczajnego przypływu gotówki miną trzy miesiące.

Przy ustalaniu wysokości dochodów nie uwzględnia się niektórych rodzajów dochodu, przede wszystkim:
* świadczeń pomocy materialnej dla uczniów,
* jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka,
* dodatków z tytułu urodzenia dziecka,
* pomocy w zakresie dożywiania,
* zasiłków pielęgnacyjnych,
* zasiłków okresowych z pomocy społecznej,
* jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej,
* dodatków mieszkaniowych.

ZOBACZ INFOGRAFIKĘ

Dla uzupełnienia informacji o wymogu dotyczącym wysokości dochodu, dodajmy jeszcze, że od dochodów - ustalanych na potrzeby przyznania dodatku - odlicza się składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe oraz koszty uzyskania przychodu.
Wyjątkowo dodatek mieszkaniowy może też zostać przyznany osobie, której dochody przekraczają limit. Będzie tak wówczas, gdy przekroczenie nie okaże się wyższe od dodatku, który może zostać przyznany. Wypłacany dodatek zostanie w takiej sytuacji zmniejszony o kwotę, o którą dochód przekracza podstawowy limit.

Powierzchnia mieszkania lub domu
Trzeci warunek, którego spełnienie wymagane jest od starających się o dodatek, wiąże się z odpowiednią powierzchnią zajmowanego mieszkania lub domu.

Dodatek może zostać przyznany tylko tym, których lokal nie przekracza tzw. powierzchni normatywnej. Wynosi ona:
* 35 mkw. dla jednej osoby,
* 40 mkw. dla dwóch osób,
* 45 mkw. dla trzech osób,
* 55 mkw. dla czterech osób,
* 65 mkw. dla pięciu osób,
* 70 mkw. dla sześciu osób,
plus 5 mkw. dla każdej następnej osoby.

Podobnie, jak w przypadku warunku związanego z dochodem, wyjątkowo dopuszczalne jest przekroczenie powierzchni normatywnej. Maksymalne dopuszczalne przekroczenie wynosi 30 proc. Jeśli jednak okaże się, że pokoje i kuchnia nie zajmują więcej niż 60 proc. całej powierzchni użytkowej mieszkania, dopuszczalne jest przekroczenie o 50 proc.

W sytuacji, gdy wśród domowników jest osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku inwalidzkim lub taka, której niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju, powierzchnia normatywna jest zwiększana o 15 mkw.

JAKI JEST UDZIAŁ WŁASNY W CZYNSZU?

Wysokość dodatku
Możliwe jest samodzielne obliczenie wysokości dodatku. Jeśli więc chcemy sprawdzić, jaki dodatek otrzymamy albo też zależy nam na potwierdzeniu, czy urzędnicy licząc nasz dodatek nie popełnili błędu, skorzystajmy z poniższych wskazówek.

Po pierwsze:
Należy zsumować wydatki będące podstawą obliczenia dodatku, przede wszystkim: czynsz; koszty eksploatacji i remontów ponoszone w mieszkaniach spółdzielczych; zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną ponoszone przez właścicieli mieszkań; koszt energii cieplnej; wydatki na wodę; opłaty za odbiór nieczystości stałych i płynnych.

Po drugie:
Trzeba policzyć, jaka część wydatków stanowiących podstawę obliczenia dodatku przypada proporcjonalnie na normatywną część powierzchni lokalu (np. na 35 mkw. w przypadku osoby gospodarującej samotnie).

Po trzecie:
Należy ustalić udział własny w czynszu, a więc część opłat, którą lokator musi pokryć z własnej kieszeni. Jaki procent dochodów gospodarstwa stanowi udział własny, przedstawia tabela, którą zamieszczamy powyżej. Progi dochodu przedstawione w tabeli zależą od wysokości najniższej emerytury. Zmieniają się więc przy okazji każdej waloryzacji emerytur.

Po czwarte:
Od wyniku uzyskanego w punkcie drugim trzeba odjąć wynik uzyskany w punkcie trzecim. Dodatek nie może być wyższy niż 70 proc. wyniku uzyskanego w punkcie drugim.
Dodatek nie zostanie przyznany, jeśli po dokonaniu powyższych obliczeń okaże się, że miałby on wynosić mniej niż 2 proc. najniższej emerytury (obecnie 14,56 zł).

PRZYKŁAD
Anna prowadzi jednoosobowe gospodarstwo. Średni dochód Anny z ostatnich trzech miesięcy wynosi 1.200 zł brutto. Anna ubiega się o dodatek mieszkaniowy. Oto, w jaki sposób zostanie ustalona jego wysokość:
1. Zsumowane wydatki będące podstawą obliczenia dodatku wynoszą 400 zł.
2. Mieszkanie Anny ma powierzchnię 40 mkw., zaś powierzchnia normatywna w przypadku gospodarstwa jednoosobowego wynosi 35 mkw. Na część lokalu o takiej powierzchni proporcjonalnie przypadają wydatki stanowiące podstawę obliczenia dodatku w wysokości 350 zł.
3. Zgodnie z tabelą, udział własny w czynszu wynosi w przypadku Anny 20 proc. dochodów gospodarstwa, a więc 240 zł.
4. Po odjęciu od wyniku uzyskanego w punkcie drugim, wyniku uzyskanego w punkcie trzecim, okazuje się, że dodatek mieszkaniowy Anny wyniesie 110 zł.
Zasadą jest to, że dodatek nie jest wypłacany do ręki, ale przelewany na konto zarządcy domu. Osoba uprawniona do dodatku płaci czynsz pomniejszony o kwotę przyznanego dodatku. Co miesiąc na konto zarządcy budynku, w którym mieści się mieszkanie Anny, gmina będzie więc przekazywała 110 zł. Resztę opłat czynszowych, czyli 290 zł, Anna będzie musiała regulować sama.
Decyzja o przyznaniu dodatku jest wydawana w ciągu miesiąca od złożenia wniosku i obowiązuje przez pół roku. Po tym czasie procedurę związaną z przyznaniem dodatku trzeba zacząć od początku.

WAŻNE!
Dodatek nie jest wypłacany do ręki, ale przelewany na konto zarządcy domu.