Kamieniarze weszli na Wzgórze Partyzantów i rozpoczęli remont dawnego Bastionu Sakwowego [ZDJĘCIA]

Z tych skał zrobione są kamienie, którymi pokryta jest kolumnada (a w zasadzie półkolista loggia) na Wzgórzu Partyzantów. Marmurem wyłożona jest posadzka, granitem - ściany, a z piaskowca jest gzyms. Kamienie pochodzą z Dolnego Śląska: marmur ze Szklarskiej Poręby, a granit ze Strzegomia.

Remont budowli stojącej na wzgórzu rozpoczął się od zdejmowania kamieni. Muszą zostać oczyszczone i zabezpieczone. Jest nadzieja, że część uda się odzyskać i położyć z powrotem, bo są w niezłym stanie. Inne trzeba będzie zastąpić nowymi.

"Gzyms kolumnady z piaskowca zostanie odtworzony, bo sól zdegradowała kamień" - informuje Bartosz Nowak z Zarządu Inwestycji Miejskich, spółki prowadzącej zadanie (przy współpracy z konserwatorem zabytków). - "Na wzgórzu pracują mistrzowie kamieniarstwa z naszego województwa."

Wykonywane są również inne prace rozbiórkowe, w celu rozpoznania stanu budowli, co pozwoli dobrać odpowiednią technikę i technologię budowlaną. Oprócz rewitalizacji półkolistej loggii (loggia – w dawnej architekturze część budowli otwarta na zewnątrz arkadami lub kolumnami, będąca miejscem widokowym, wypoczynkowym lub handlowym) pierwszy etap remontu zabytkowego obiektu uwzględnia:

• rewaloryzację placu z fontanną i zagospodarowanie terenu (odrestaurowane zostaną schody z balustradami, wykonana nowa niecka fontanny i nawierzchnia placu, posadzona zieleń, pojawi się oświetlenie itd.);
• rewaloryzację pawilonu perystylowego (budowli, w którym działał klub Reduta), m.in. renowacja elewacji, odrestaurowanie sali kolumnowej, pomieszczeń technicznych, zaplecza sanitarnego i szatni [perystyl to w architekturze starożytnej wewnętrzny dziedziniec domu otoczony krytą kolumnadą, a także: kolumnada otaczająca budowlę, dziedziniec lub ogród].

Pawilon miał kiedyś, na wzór architektury rzymskiej, otwór na środku dachu, a na posadzce sadzawkę z fontanną, otoczoną perystylem. W budynku była pijalnia wody, a później sklepy. Podczas przebudowy pawilon zmienił pierwotny wygląd. Otwór w dachu zamurowano, pojawiły się łuki w otworach okiennych.

Na wizualizacji pawilonu widać, że nie będzie miał on stropu. Nowa wersja nawiąże zatem do pierwotnej formy budowli.

Do degradacji zabudowań wzgórza w największym stopniu przyczyniła się wilgoć. Budowle są obsypane ziemią, która chłonęła wody opadowe. W ten sposób wilgoć przedostawała się na mury. Teraz trzeba zapobiec wystąpieniu tego problemu w przyszłości.

Remont będzie kosztował 27 mln zł. Prawie 19 mln zł miasto, które długo szukało pieniędzy na ten cel, dostało z programu rządowego Polski Ład. Zadanie wykonuje firma Castellum z Wrocławia, która w przeszłości pracowała przy Panoramie Racławickiej i Synagodze pod Białym Bocianem.

Wszystkie budowle były utrzymane w stylistyce nawiązującej do renesansu włoskiego. Przed wojną na wzgórzu stał także belweder z wieżą (32 m), do którego prowadziła istniejąca loggia. Belweder miał glorietę, czyli ozdobną nadbudówkę stanowiącą zwieńczenie wieży lub najwyższej kondygnacji budynku. Glorietę wysadzono w czasie oblężenia Festung Breslau. Górowała nad okolicą, więc była łatwym celem ataku z powietrza. Być może zrujnowaną budowlę centralną uda się odbudować w drugim etapie prac. Na razie nie ma na to pieniędzy.

W średniowieczu było to wzgórze zwane Sakwowym, które dało nazwę stojącej w pobliżu bramie miejskiej. W 1591 roku wzniesiono bastion (projekt H. Schneider von Lindau), w 1813 r. pozbawiony urządzeń militarnych (na rozkaz armii napoleońskiej) i przekształcony we wzgórze widokowe.

Elegancką zabudowę ufundował kupiec Adolf Liebich, a zaprojektował ją ceniony w mieście architekt – Karl Schmidt. Wzgórze dostało imię na cześć fundatora i jego brata. Wrocławianie pokochali to miejsce. Przychodzili na spacery, pili piwo i mleko, słuchali muzyki i przesiadywali w wykwintnej kawiarni na tarasie, ciesząc oczy rozległym widokiem. O sielankowych scenach pisali poeci.

Bajkę przerwała II wojna światowa, w czasie której kazamaty bastionu przebudowano na bunkier – siedzibę komendanta Twierdzy Wrocław.

W 1990 roku miasto oddało wzgórze za bezcen firmie prywatnej. Było miejsce spotkań biznesmenów, kasyno, lokal nocny Reduta, restauracja i gejowski klub muzyczny. Budowle zamieniły się w cień dawnej świetności, dlatego miasto podjęło w sądzie starania o ich odzyskanie. Udało się w 2017 roku.