Gonimy tylko na papierze

Rozmowa z Grzegorzem Gromadą, wicedyrektorem Wrocławskiego Centrum Transferu Technologii

• Jak bardzo jesteśmy zapóźnieni wobec zachodniej Europy w dziedzinie nowych technologii?
– Wśród krajów Unii Europejskiej Polska jest na szarym końcu. Przed nami są nie tylko takie potęgi technologiczne jak Finlandia czy Wielka Brytania, ale nawet Czechy i Węgry.

• W czym są lepsi od nas?
– Wydają o wiele więcej pieniędzy na naukę. Średnia na mieszkańca Unii Europejskiej to prawie 500 dolarów, zaś w Polsce – 65 dolarów. Finlandia wykłada na badania prawie 3,5 proc. PKB, Czesi – trzy razy mniej niż Finowie, a my dwa razy mniej niż Czesi. Tymczasem badania mają ogromny wpływ na konkurencyjność gospodarki, a te kraje wcześniej zdały sobie z tego sprawę.
• Strategia Lizbońska zakłada, że podniesiemy nakłady na badania do 3 proc. PKB. To realne?
– Strategia jest w ogóle słabo realizowana w całej Europie, lecz my mamy najwięcej do nadrobienia. W Polsce strategia rozwoju badań istnieje tylko na papierze. Do tego dochodzi zupełnie odwrócona proporcja w kwestii, kto wykłada pieniądze. Na przykład w USA dwie trzecie badań finansują sami przedsiębiorcy. U nas dwie trzecie to pieniądze z budżetu, które i tak są bardzo małe.

• Mamy jakieś atuty?
– Ludzie. Mamy dużą i świetnie wykształconą kadrę. To największy atut, który może przyciągać zagraniczne firmy. Ale to za mało, żeby być konkurencyjnym.
• Więc co zrobić?
– Żeby pójść drogą Finów, trzeba podnieść nakłady na naukę i zmienić sposób ich wydatkowania. Więcej pieniędzy powinno iść na technologie użyteczne dla przedsiębiorstw. W tej chwili środki są przeznaczane głównie na badania, które kończą się tylko publikacjami i nic praktycznego z nich nie wynika. Poza tym przepisy są tak skomplikowane, że odstraszają firmy, które mogłyby u nas otwierać swoje centra badawczo-rozwojowe.

• Ilu lat potrzebujemy, żeby dogonić Europę?
– Gdyby teraz zdarzył się cud i wszystko zaczęło działać jak należy, to być może 10 lat by nam wystarczyło.