Dziś Dzień Zaduszny: co o nim sądzą katolicy, ewangelicy i prawosławni?

(JELENIA GÓRA) - Ludzie bardzo mocno przeżywają akt umierania, przemijania i właśnie tego dnia w kościele o tym się mówi - opowiada ksiądz Marian Matula, proboszcz parafii rzymskokatolickiej w Jagniątkowie, znany jako ksiądz Kubek.

- Początek obchodów dnia zadusznego dał opat benedyktyński Odylon w roku 998 r. Poprosił papieża, by wprowadzić to święto i modlitwy za zmarłych. Dużo później wprowadzono zwyczaj odprawiania procesji na cmentarzach, oraz wypominków, czyli imiennego wspominania tych którzy odeszli. Są one głównymi wyrazami święta zmarłych. <br>
Uroczysta procesja ma miejsce w dniu Wszystkich Świętych, bo wtedy jest dzień wolny od pracy i mogą w niej wziąć udział wszyscy chętni. Każda parafia ma swoje zwyczaje odprawiania tych uroczystości. Osobiście uważam, że ten dzień nie miałby sensu gdyby ludzie nie przeżywali w głębi duszy łączności z tymi, którzy odeszli. Dlatego zawsze zachęcałem wiernych, aby obok udziału w uroczystościach kościelnych, w samotności pospacerowali po cmentarzu, zadumali się nad grobami. Bez zadumania, dotknięcia serca człowieka, ten kwiatek, czy znicz byłby bez znaczenia - mówi ksiądz Marian.<br>
EWANGELIK<br>
- W naszym społeczeństwie utarły się typowo rzymskokatolickie pojęcia dotyczące spraw związanych z wiarą - mówi ksiądz Wiesław Suchorab, proboszcz parafii kościoła ewangelickoaugsburskiego w Cieplicach. <br>
- Nie ma u nas kultu zmarłych. To się wiąże z dogmatyką kościoła luterańskiego, który nie uznaje nauki o czyśćcu, w związku z tym nie ma mowy o odkupieniu dusz zmarłych. Jest dobra okazja do rozmowy, ponieważ we wtorek był dzień reformacji, czyli rocznica przybicia tez przez Marcina Lutra na drzwiach kościoła w Wittenberdze. Chodzili wtedy po całej Europie odpustowi kaznodzieje którzy głosili, że "kiedy pieniądz brzęknie w skrzyni, dusza w niebo skok uczyni." Nasze kościoły uznają, że człowiek zostaje zbawiony z łaski przez wiarę i zbawienie danego człowieka sprawuje się teraz, za jego życia. Czyli nie jest możliwe, że ktoś złoży pieniążki na mszę za duszę i ta dusza wędruje sobie po czyśćcu aż trafi do raju. Wprawdzie i u nas w tym dniu odprawiamy msze za zmarłych, szczególnie na Śląsku Cieszyńskim, gdzie są jeszcze cmentarze ewangelickie, ale to jest bardziej wspomnienie tych, których uświęciła ich wiara. Wielu ewangelików chodzi w ten dzień na cmentarz, bo dlaczego nie, ale nie ma tutaj mowy o intencji za odkupienie duszy.
POLSKI KATOLIK<br>
Nasz kościół w swojej nauce w niczym nie odbiega od Kościoła rzymskokatolickiego, bowiem jest częścią Kościoła rzymskiego, odłączoną od niego w końcu dziewiętnastego wieku - tłumaczy ksiądz Jan Belniak, proboszcz parafii polskokatolickiej w Cieplicach. <br>
- Kiedy Polacy na wychodźctwie upomnieli się o swoje prawa do języka, zwyczaju w kościele, spotkali się z niezrozumieniem ze strony hierarchii, co w konsekwencji doprowadziło do odłączenia. W związku z tym nasz sposób obchodzenia dnia zmarłych jest podobny. Wyraża się w modlitwie i w pamięci o tych co odeszli. Również w możliwości pomocy zmarłym, którzy w swej niedoskonałości odeszli od nas nie do końca przygotowani. Musi istnieć jakaś forma ekspiacji, możliwość zadośćuczynienia za ich grzechy, tak aby mogli dostąpić pełni Królestwa Bożego. Wyraża się to w uczestnictwie w mszy świętej, różańcu, przyjmowaniu na tzw. wypominki, kiedy przywołujemy imiona konkretnych zmarłych. Co roku, pierwszego listopada w kaplicy na starym cmentarzu w Jeleniej Górze o 11.00 odprawiamy różaniec za zmarłych i msza święta. Również dziś, we właściwy Dzień Zaduszny odprawiamy różaniec i mszę w kaplicy na nowym cmentarzu.<br>
PRAWOSŁAWNY<br>
- W kościele prawosławnym pamięć zmarłych czci się kilka razy w roku - wyjaśnia ksiądz Bazyli Sawczuk, proboszcz parafii prawosławnej w Jeleniej Górze. Modlitwa za zmarłych towarzyszy postom. Modlimy się w trzy soboty wielkiego postu. <br>
Również w sobotę poprzedzającą pięćdziesiątnicę modlimy się za tych co odeszli od nas. Dlaczego modlimy się w soboty? Ponieważ według tradycji chrześcijańskiej właśnie w sobotę, dzień po ukrzyżowaniu, Chrystus wstąpił do otchłani i stamtąd wyprowadził dusze zmarłych przebywające tam od czasu Adama i Ewy. Dzień pierwszego listopada jest całkowicie nieznany w naszej tradycji. Jednak my, żyjący w diasporze, spotykamy się w cerkwi pierwszego listopada. Najpierw jest liturgia, a po niej odprawiamy panichidę, czyli requiem za zmarłych, ze wspominaniem wszystkich zmarłych o których proszą rodziny. Wspominamy też wszystkich zmarłych, o których pamięć już zaginęła. Parafia jeleniogórska jest nieliczna, bo gromadzi około 50 osób i nasze obchody są dość skromne. Odpowiednikiem dnia zadusznego jest w Cerkwi przewodnia niedziela, tydzień po Wielkanocy. Wtedy idziemy na cmentarz i zwiastujemy Zmartwychwstanie Pańskie, wszystkim którzy tam leżą.<br>

<hr>
* Wszystkich Świętych - w liturgii katolickiej uroczystość na pamiątkę wszystkich ludzi zbawionych; jej istotę wyraża dogmat o świętych obcowaniu (wspólnocie zbawionych w niebie i żyjących na ziemi)<br>
* czyściec - Według dawnej teologii - miejsce przebywania dusz ludzkich cierpiących. Zgodnie z doktryną katolicką stan duszy człowieka po śmierci, a także przejściowy proces doskonalenia się człowieka, który nie może osiągnąć pełnego zjednoczenia z Bogiem z powodów ciążących na nim skutków grzechu.<br>
* ekspiacja - przebłaganie, odkupienie winy, odpokutowanie za winę<br>
* ekskomunika - w Kościele katolickim kara o charakterze poprawczym, pozbawiająca ochrzczonego praw w życiu Kościoła; przyjęcie do Kościoła mocą chrztu jest nieodwołalne<br>
* eschatologia - część doktryny religijnej traktująca o tzw. rzeczach ostatecznych: końcu świata, sądzie ostatecznym oraz pośmiertnych losach człowieka (nagrodzie lub karze za dobre złe uczynki w życiu doczesnym)<br>
* schizma - rozłam w Kościele; zwłaszcza w chrześcijaństwie, pod wpływem doktrynalnych, kulturowych i polityczno - narodowych przyczyn, w wyniku którego powstają odrębne organizacje kościelne.<br>
* dogmat - w teologii katolickiej prawda religijna zawarta w objawieniu bożym, zdefiniowana na soborze bądź uroczyście ogłoszona przez papieża; może podlegać głębszemu poznaniu oraz reinterpretacji.<br>
* doktryna religijna - teoretyczna cześć danej religii; zespół wierzeń dotyczących Boga.<br>
* metanoide - w kościele luterańskim odmiana, nawrócenie, osiągnięcie świętości poprzez życie zgodne z zasadami wiary. <br>

<hr>
Warto zapamiętać<br>
998 - Na prośbę opata benedyktyńskiego Odylona, papież ustanawia dzień modlitw za zmarłych.<br>
1054 - zostaje ogłoszona schizma kościoła wschodniego, kiedy patriarchat w Konstantynopolu wypowiada posłuszeństwo biskupowi Rzymu. Spowodowane to było zmianami w doktrynie kościelnej i konfliktem między patriarchatem wschodnim i zachodnim. Tę datę uważa się za początek Kościoła prawosławnego.<br>
1073 - Wprowadzenie celibatu w kościele zachodnim. Spowodowane to było m.in. wystawnym życiem księży i przekazywaniem funkcji kościelnych z ojca na syna. Zakaz zakładania rodzin i częstsze przenoszenie duchownych z parafii do parafii miało oderwać duchownych od uciech doczesnych.<br>
1517 - Marcin Luter przybija na drzwiach kościoła w Wittenberdze tezy nawołujące do naprawy Kościoła katolickiego. Tę datę uznaje się za początek reformacji. Różne kościoły ewangelickie przyjmują za rok powstania różne daty.<br>
1524 - Pierwsze nabożeństwo ewangelickie w Cieplicach. Miasto należało wtedy do Cesarstwa Austrii.<br>
1915 - Papież Benedykt XV ustanowił obowiązek odprawiania przez księży trzech mszy 1 listopada. Jedna w imiennych intencjach, jedna za wszystkich zmarłych, jedna w intencji papieża.<br>
1945 - Na Dolnym Śląsku powstają pierwsze polskie parafie. Wierni pojawiają się wraz z polskim przesiedleńcami.<br>
1953 - W Jeleniej Górze powstaje parafia kościoła polskokatolickiego w Cieplicach w poewangelickim kościele.<br>
1978 - na cmentarzu żydowskim, obok obecnego hotelu Jelenia Góra zostaje rozebrana synagoga, pozostawiona tam przez Niemców.<br>