Azerbejdżan, atrakcje. Co zobaczyć w „Krainie Ognia”? Najważniejsze informacje: wiza, atrakcje, pamiątki

Azerbejdżan, leżący niegdyś na trasie Jedwabnego Szlaku, ma bardzo długą historię – pierwsze ślady osadnictwa na tamtejszych terenach datuje się na ok. 400 tys. lat wstecz. Kraj ulegający w trakcie istnienia licznym wpływom (m.in. perskim czy rosyjskim) był eksploatowany ze względu na ogromne złoża ropy naftowej i gazu ziemnego. Od 1991 roku cieszy się niepodległością i jest jednym z najlepszych, niestety wciąż nieoczywistych kierunków urlopowych, które nadal czekają na odkrycie i zaprezentowanie swojego potencjału zwiedzającym z całego świata.

Azerbejdżan to państwo położone na pograniczu Europy i Azji Zachodniej (na Kaukazie Południowym), co czyni ten wyjątkowy kraj miejscem wielokulturowych zderzeń. Graniczy z Rosją, Gruzją, Armenią, Turcją (przez Nachiczewańską Republikę Autonomiczną) i Iranem. Położenie nad Morzem Kaspijskim i wszechobecne elementy, charakteryzujące tereny raczej górzyste niż nizinne, tworzą ciekawą mieszankę, którą w takim samym stopniu docenią miłośnicy gór i amatorzy nadmorskich klimatów.

Klimat w Azerbejdżanie jest bardzo różnorodny, bowiem kraj ten leży aż w 9 (na 11!) strefach klimatycznych. Pogoda jest więc różna w odległych od siebie miejscach państwa – równiny, chronione przez Wielki Kaukaz zatrzymujący napływ zimnych mas powietrza, charakteryzują wysokie temperatury latem oraz łagodne jesienie i zimy. W grudniu termometry w Baku wskazują zazwyczaj od kilku do kilkunastu stopni Celsjusza.

Wielu z nas kojarzy stolicę Azerbejdżanu z ropą naftową, emocjonującym wyścigiem Formuły 1 i Konkursem Piosenki Eurowizji (który swoją drogą miał miejsce ponad dekadę temu). Wyobrażenia te są trafne tylko w niewielki stopniu, bowiem Baku ma do zaoferowania o wiele więcej. Ba, trzeba nawet przyznać, że ta metropolia jest w stanie zaskoczyć i zwalić z nóg niejednego sceptyka! Ultranowoczesne drapacze chmur przeplatają się tam z przepełnionymi historią murami starego Wewnętrznego Miasta, które w wąskich uliczkach skrywa prawdziwe skarby.

Na atrakcyjność Baku wpływa wiele czynników, ale jednym z najważniejszych jest uczucie, które towarzyszy jego zwiedzaniu. Azerska stolica – przez podobieństwo do najpiękniejszych europejskich metropolii – sprawia wrażenie znajomej, ale nie do końca. Co i rusz do waszych nozdrzy będą docierać zapachy potraw orientalnej kuchni (pełnej świeżych składników i przypraw, które są dumą wszystkich Azerów), a kolorowe dywany, czyli obowiązkowy element wystroju większości lokali, przypomną wam, że jesteście nie tylko w innej części świata, ale przede wszystkim w kraju o bogatej kulturze i tradycji – warto odkrywać i studiować ją powoli, niczym koneser, kawałek po kawałku, by delektować się jej złożonym i oryginalnym smakiem.

Baku to najważniejszy port nad Morzem Kaspijskim – nie dziwi więc fakt, że miasto jest tak dobrze rozwinięte. Zaskakuje natomiast to, że jest najniżej położoną stolica świata, chociaż przemierzając zabytkowe ulice natkniecie się na liczne wzniesienia.

Zabytkowa architektura, morze, dziedzictwo wielu kultur i wieżowce, których nie powstydziłby się nawet Dubaj – to wszystko, podane w bardzo atrakcyjnej formie, znajdziecie właśnie w Baku. Podczas pierwszej wyprawy do największego miasta Azerbejdżanu warto zwrócić uwagę na kilka wyjątkowych miejsc.

Zamieszkujący tereny Azerbejdżanu zoroastrianie czcili ogień – pamięć o nich przetrwała nie tylko w formie świątyń, ale także swego rodzaju kulcie ognia trwającym do dziś. Tym, co spaja przeszłość z przyszłością państwa są Ogniste Wieże (kształtem przypominające płomienie), czyli 3 nowoczesne drapacze chmur. Każda z nich ma inne przeznaczenie: w zachodniej mieszczą się biura, wschodniej – hotele, a południowej – apartamenty mieszkalne. Budynek południowy jest najwyższym ze wszystkich wieżowców w Baku i wznosi się na wysokość 190 metrów, dzięki czemu nie przeoczycie go nawet z najodleglejszych części miasta. Wieczorami na budynkach można obserwować migoczące światła i pokazy zachwycających iluminacji.

Część azerbejdżańskiej metropolii stanowi Wewnętrzne Miasto. Otoczone wysokimi murami, jest pozostałością po historycznym centrum stolicy. Tereny te zamieszkiwane były już od czasów paleolitu, jednak widoczna zabudowa pochodzi z ok. XII wieku. Bystre oczy miłośników historii dostrzegą tam wpływy kultury arabskiej, perskiej, rosyjskiej oraz tureckiej. W obrębie granic wiekowej części miasta – wpisanej w 2000 roku na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, ulokowane są jedne z najważniejszych atrakcji kraju.

Pałac Szachów Szyrwanu
Kompleks, który niegdyś zamieszkiwali władcy Szyrwanu (zachodniej części Azerbejdżanu), jest dziś uznawany za jeden z najbardziej wyjątkowych zabytków kulturowych tego kraju. Wzniesiony w XV wieku pałac udostępniono do zwiedzania. Ciekawe, ulokowane m.in. w pałacu i pawilonie wystawy ukazują złożoną historię obiektu. Warto zobaczyć tam także meczet, mauzoleum i łaźnie. Te ostatnie były jednymi z najbardziej zaawansowanych tamtego okresu i do dziś skrywają tajemnicę swojego działania.

Cennik dla turystów:

• bilet normalny – 15 AZN (ok. 40 zł)
• bilet studencki – 5 AZN (ok. 13 zł)
• bilet dla uczniów – 0,20 (ok. 60 groszy)

Baszta Dziewicza
XII-wieczna wieża to symbol miasta – znajdziecie ją na wielu pamiątkach, włączając w to magnesy i wszelkiego rodzaju kubki oraz koszulki. Dlaczego jest tak wyjątkowa? Chociaż jej funkcja nie jest do końca znana, obywatele Azerbejdżanu wierzą, że mieściła się tam w przeszłości świątynia zbudowana przez wyznawców zoroastrianizmu – wskazywać na to ma jej nietypowy kształt, wiązany z przedstawicielami tejże religii. Baszta, wpisana razem z Pałacem Szachów Szyrwanu na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, liczy niemal 30 metrów wysokości – na najwyższym piętrze mieści się taras widokowy, z którego można podziwiać zachwycającą panoramę miasta. Na samym środku została umieszczona tablica wskazująca kierunki, w których należy dopatrywać się najważniejszych budowli Baku.

Muzeum Miniaturowych Książek
Wyjątkowe, ekscytujące, z polskimi akcentami… Podczas spaceru po Baku zwracajcie uwagę na najbardziej niepozorne drzwi skryte w centrum – w przeciwnym razie możecie przeoczyć nie lada atrakcję. Muzeum Miniaturowych Książek zostało utworzone ze zbiorów Zarify Salakhovej, która zbierała mini-wydania tytułów z całego świata. Na półkach przeszklonych regałów, obok utworów Shakespeare’a, znajdziecie m.in. Boya-Żeleńskiego, Długosza, a nawet polskie wydania bajek o przygodach Kubusia Puchatka. Muzeum Miniaturowych Książek posiada w swoich zbiorach także inne, bardzo cenne wydanie: najmniejszą książkę świata. Stworzona w Japonii przy użyciu nanotechnologii, opisuje cztery pory roku.

Wstęp do muzeum jest bezpłatny, jednak chętni mogą wpłacić dobrowolną kwotę na utrzymanie obiektu.

Dywany to nierozerwalna część Krainy Ognia. Wykonane z najznamienitszych materiałów (w tym jedwabiu) raz proste, innym razem bogato zdobione, pełne żywych barw i przedstawiające skomplikowane wzory, symbole i sceny z życia. Znaczenie dywanów w kulturze Azerbejdżanu najlepiej przedstawia wystawa, którą można zwiedzić w Muzeum Dywanów. Obiekt zwraca uwagę już z daleka – swoim kształtem nawiązuje do zwiniętego dywanu, co dość dobitnie obrazuje to, co możecie znaleźć w środku. Na szczęście, dywany wewnątrz nie są zwinięte – podczas pobytu w Baku możecie więc obejrzeć tkaniny pochodzące z każdej części kraju. Zależnie od miejsca pochodzenia, ich sploty znacznie się od siebie różnią. Pokaz tkania dywanu możecie nawet obserwować na żywo, bo wykwalifikowana kilimiarka prezentuje ten proces w godzinach otwarcia muzeum. To długotrwała i żmudna praca, która zajmuje nawet do ok. pół roku.

W obiekcie znalazło się także miejsce dla innych eksponatów: tradycyjnych strojów, elementów wyposażenia czy dawnych przedmiotów codziennego użytku – jednymi z ciekawszych są z pewnością ozdobne ochraniacze na wąsy, mające nocą utrzymać w ryzach męski zarost.

Cennik

• bilet normalny – 7 AZN (ok. 19 zł)
• bilet ulgowy – 3 AZN (ok. 8 zł)

Na przełomie XIX i XX wieku Baku rozwijało się bardzo prężnie za sprawą „naftowej gorączki” – do zaprojektowania części budowli, które stały się ikonami miasta, zapraszano wtedy najznamienitszych architektów. Wśród nich znaleźli się Polacy, m.in. Józef Gosławski, Józef Płoszko, Kazimierz Skórewicz, Eugeniusz Skibiński czy Konstanty Borysoglebski. Warto zapamiętać te nazwiska podziwiając zabudowę miasta – dzięki przedstawicielom naszego narodu w Baku powstały chociażby:

• pierwsza żeńska szkoła muzułmańska,
• pałac Tagijewa,
• liczne hale targowe,
• biurowiec Rotszyldów,
• budynek zarządu Towarzystwa Akcyjnego braci Nobel
• i wiele innych.

Azerbejdżan może być dumny ze swojej stolicy, ale piękno kraju to nie tylko międzynarodowa metropolia – to także dziedzictwo pozostawione wśród gór przez przodków Azerów. Co zobaczyć poza granicami Baku?

• Świątynię Ognia Ateszgah – we wzniesionej przez zoroastrian świątyni czczono ogień. Niegdyś wydobywał się on samoistnie, z powodu wypływu gazu ziemnego i jego zapłonu na powierzchni. Z powodu nadmiernej eksploatacji złóż naturalnego płomienia już nie ma, jest za to bardzo ciekawe muzeum zgłębiające burzliwe dzieje zabytkowego kompleksu.
• Płonące wzgórze Yanar Dag – niezwykłe zjawisko, jakim jest ogień płonący bez przerwy można zobaczyć na własne oczy na wzgórzu Yanar Dag. Ogromne złoża zlokalizowanego pod ziemią gazu, wydobywając się na powierzchnię tworzą płonący pas, który nie zgaśnie aż do wyczerpania naturalnych zasobów.
• Park Narodowy Qobustan (Gobustan) – wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO park to miejsce, w którym pozostałości po ludziach żyjących tysiące lat wstecz są widoczne gołym okiem. Prehistoryczne petroglify wyryte w skałach robią ogromne wrażenie. W pobliżu zlokalizowane jest także interaktywne muzeum, w którym poznacie znaczenie prastarych symboli i zobaczycie, jak obszary chronione Gobustanu (zalewane kilkukrotnie przez Morze Kaspijskie) przybierały swoją dzisiejszą formę.
• Błotne wulkany – jeżeli marzyliście kiedyś o wycieczce na inną planetę, po prostu wybierzcie się w okolice błotnych wulkanów w Azerbejdżanie. To nie żart – naukowcy NASA stwierdzili, że bardzo podobne struktury występują na powierzchni Marsa. Bulgoczące w kraterach błoto wykorzystywane jest m.in. w farmakologii, leczeniu schorzeń skórnych i układu nerwowego.
• Mauzoleum Diri Baby – z osadzonym w skale budynkiem wiąże się wiele legend – jedna z nich głosi, że przebywał tam kiedyś szejk o cudownych zdolnościach. Do XV-wiecznego mauzoleum po dziś dzień przybywają pielgrzymi i turyści.

Premiera 1. odcinka programu odbędzie się już za tydzień na antenie TVP 3.

Kraina Ognia to nie tylko potężne pokłady ropy i gazu. Kraj o tak bogatej, wielowiekowej kulturze oferuje bogactwo doznań estetycznych i smakowych. Istnieje szczególnie kilka rzeczy, które warto przywieźć z podróży, by wspomnieniami móc wracać nad Morze Kaspijskie jeszcze przez długi czas. Co warto przywieźć z Baku?

• Przyprawy: sumak, szafran i wszelkiego rodzaju aromatyczne dodatki, których jest tam na pęczki.
• Herbaty: coś, na co trzeba znaleźć miejsce (nawet jeżeli podróżujecie tylko z bagażem podręcznym). Lokalne herbaty pozbawione są goryczy, często zawierają dodatki w postaci owoców i przypraw.
• Wino: azerbejdżańskie winiarstwo, niegdyś dobrze rozwinięte, odradza się – i to w wielkim stylu.
• Orzechy: włoskie, laskowe, nerkowce – do wyboru, do koloru. Znajdziecie je głównie na spożywczych targach. Przed zakupem możecie ich spróbować i sami ocenić walory smakowe.
• Konfitury: jadane m.in. do herbaty, różnią się od polskich rzadszą konsystencją i tym, że owoce nie są rozdrobnione.
• Jedwabny szal: chustę wykonaną z jedwabiu, której nazwa to „kelaghai”, znajdziecie w szafie prawie każdej obywatelki Azerbejdżanu. Wzorzyste i kolorowe, dodadzą wam elegancji nawet w upalne dni.

Jak sprawić sobie dywan, to tylko z Azerbejdżanu. Pamiętajcie jednak o uzyskaniu odpowiedniego certyfikatu. W salonach sprzedaży powinniście dostać wszystkie potrzebne wskazówki. To samo tyczy się wywozu biżuterii i innych wyrobów jubilerskich, dzieł sztuki czy przedmiotów antykwarycznych.

Azerbejdżan jest państwem świeckim. Chociaż znaczna część populacji Azerbejdżanu to muzułmanie, znajdziecie tam także wielu wyznawców innych religii, także chrześcijańskiej. Prawdę mówiąc, współcześnie niewielu obywateli Azerbejdżanu zwraca uwagę na wyznanie, często nie wiedząc nawet, z którym nurtem się identyfikują. Znaczna większość kobiet w Baku ubiera się w „stylu europejskim”, a mieszkańcy szanują wzajemnie swoje przekonania sprawiając, że to kraj bardzo przyjazny i tolerancyjny.

Walutą Azerbejdżanu jest manat azerbejdżański (AZN) – 1 manat to ok. 2,60 zł. Jeżeli planujecie podróż do Azerbejdżanu, najprostszym rozwiązaniem będzie zabranie ze sobą banknotów w postaci euro lub dolarów, które w Baku z powodzeniem wymienicie na manaty azerbejdżańskie. W większości miejsc stolicy bez problemu zapłacicie także kartami płatniczymi, np. VISA i MasterCard – nie dotyczy to jednak targów i sklepów poza granicami miasta (wyjątkiem są te zlokalizowane w pobliżu popularnych atrakcji turystycznych). Przed podróżą warto być jednak przygotowanym na wszystkie ewentualności i mieć ze sobą trochę gotówki.

Ceny w Baku są zbliżone do tych w Warszawie, może nawet nieco wyższe. Koszt podstawowych produktów spożywczych jest podobny, jednak przetwory mleczne są o wiele droższe – za mleko trzeba zapłacić ok. 7 złotych. Za litr popularnego w tamtych stronach kompotu z owoców zapłacimy ok. 3,5–5 zł. Zupełnie odwrotnie – jak można się spodziewać – przedstawia się koszt paliwa. Za litr benzyny trzeba tam zapłacić ok. 4 zł.

Ceny noclegu w bakijskim hotelu (pokój dwuosobowy) rozpoczynają się zazwyczaj od ok. 150–200 zł, jednak wielu turystów wybiera nieco droższą opcję, czyli nocleg w hotelu Courtyard by Marriott (cena za dobę to ok. 415 zł), zlokalizowanym niedaleko meczetu Teza Pir. W tym obiekcie bez problemu porozmawiacie z personelem w jęz. angielskim.

Wynajem mieszkania to koszt ok. 180–450 zł, w zależności od lokalizacji i standardu obiektu.

Język: językiem urzędowym w Azerbejdżanie jest język azerbejdżański, jednak z mieszkańcami bez problemu dogadacie się po rosyjsku, a w stolicy – także po angielsku.

Czas lokalny: Azerbejdżan leży w strefie GMT+4 co oznacza, że podróżując zimą z Polski do Krainy Ognia musimy przesunąć zegarki do przodu o 3 godziny, a latem – o 2.

Ładowanie urządzeń elektrycznych: gniazdka europejskie (takie jak w Polsce).

Aktualnie do Azerbejdżanu można dostać się wyłącznie drogą powietrzną. Bezpośrednie połączenia z naszego kraju zapewnia narodowy przewoźnik PLL LOT. Ceny biletów uzależnione są od terminu i klasy, w której zamierzacie podróżować – szczegóły znajdziecie na stronie internetowej Polskich Linii Lotniczych LOT.

Podniebny rejs z Warszawy do Baku trwa ok. 4 godziny.

Żeby móc wjechać do Azerbejdżanu, Polacy muszą mieć wizę – można wyrobić ją drogą elektroniczną. Koszt złożenia wniosku to w sumie ok. 25 dolarów (ok. 111 zł). Proces starania się o wizę do Azerbejdżanu wymaga – oprócz wypełnienia wniosku i wniesienia opłaty – dołączenia skanu paszportu.

Ile trzeba czekać na wizę do Azerbejdżanu?
Zazwyczaj są to ok. 3 dni robocze. Istnieje możliwość przyspieszenia otrzymania decyzji do maksymalnie 3 godzin po złożeniu wniosku, ale usługa jest dodatkowo płatna – łączny koszt to 60 dolarów, czyli ok. 265 zł.

Obostrzenia COVID-19 a wjazd do Azerbejdżanu
Aktualnie niezaszczepieni turyści nie mogą dostać się na teren tego państwa. Warunkiem wjazdu jest przyjęcie szczepień (bez względu na rodzaj) przeciwko koronawirusowi oraz dawka przypominająca, jeżeli od przyjęcia ostatniej dawki minęło 6 miesięcy. Dla obywateli Unii Europejskiej mamy dobrą wiadomość – certyfikaty UE są uznawane przez władze Azerbejdżanu. Dobrym rozwiązaniem jest posiadanie ich zarówno w aplikacji mObywatel, jak i w wersji papierowej.

Aby bez problemów dostać się na teren Azerbejdżanu, potrzeba:

• wizy (ważnej 30 dni),
• paszportu (ważnego jeszcze co najmniej 3 miesiące od planowanej daty wyjazdu),
• zaświadczenia o szczepieniu przeciw COVID-19.

Czytaj też: Arabia Saudyjska: atrakcje turystyczne, ceny biletów, obyczaje. Co warto zobaczyć w Rijadzie i Al Ula, ile kosztuje tygodniowa wycieczka?