Pole pełne trucizny

Ziemia wokół huty w Legnicy nie jest już oczyszczana z metali ciężkich

Nie ma już zimowej wycinki wikliny. To sygnał, że huta przestała dbać o strefę ochronną, która osłania środowisko przed działaniem złych metali

Władze KGHM tłumaczą, że uprawa wikliny się nie opłaca. Ale ochrona środowiska jest obowiązkiem zakładu.
Strefę ochronną wokół Huty Miedzi Legnica powołano
w 1988 r., a plan jej zagospodarowania został zatwierdzony rok później. Powodem był brak technologii i urządzeń ochrony środowiska w hucie oraz bardzo wysoka emisja zanieczyszczeń. Po tej decyzji wyprowadzono ze strefy specjalnej mieszkańców wsi Białka, Pawłowice Małe i Jaszków.
Pierwotnie strefa miała 1128 ha. W 1996 r. wojewoda zmniejszył ją niemal o połowę. Do tej pory huta słono płaciła za utrzymanie strefy. W 1995 r. wydano 5,5 mln zł. W latach 1999-2001– ok. 3,5 mln zł.
Zbiory wikliny na terenie strefy ochronnej huty mają 15-letnią tradycję. Roślina wyciągała z ziemi niebezpieczne metale ciężkie, m.in. miedź, ołów i arsen. Wydobywały się one kominami z huty i gromadziły w ziemi przez pół wieku. Obecnie tworzą twardą warstwę, która będzie tkwiła w glebie przez dziesiątki lat. Wiklina, która co roku była sadzona, a następnie wycinana, zapobiegała degradacji terenu oraz rozprzestrzenianiu się metali.
Trudno zrozumieć, dlaczego od dwóch lat nie prowadzi się wycinki. Nasz informator z legnickiej huty twierdzi, że w efekcie cierpi środowisko naturalne, a także zdrowie mieszkańców.
– Coroczne wycinanie i kolejne nasadzanie tych krzewów miało cel. Dziś wyrośnięta wiklina nie wyciąga z ziemi metali ciężkich. Jeśli się to nie zmieni, za kilka lat będziemy żyć na przemysłowej pustyni – alarmuje nasz informator.
Przedstawiciel miedziowej spółki tłumaczy, że zaprzestanie wycinki ma podłoże ekonomiczne, bo sprzedaż wikliny już się nie opłaca.
– Moim zdaniem, inwestycje ekologiczne powinny, jak każde inne, charakteryzować się minimalną choćby stopą zwrotu zainwestowanego kapitału – odpowiada Dariusz Wyborski z KGHM Polska Miedź SA.
Ale nasz informator ma poważniejsze zarzuty. Twierdzi, że od dwóch lat zaniedbuje się cały obszar strefy ochronnej. Nie pielęgnuje się 500-hektarowego lasu ani małych zbiorników wodnych, które grożą przelaniem do Kaczawy, skąd czerpana jest woda dla legniczan.
Zapytaliśmy, ile wydano na to pieniędzy w 2003 i 2004 roku, ale odpowiedzi nie otrzymaliśmy. Wyjaśniono nam jedynie, że w pracach związanych z pielęgnacją drzewostanów i nasadzeniami huta opiera się na Uproszczonym Planie Zagospodarowania Lasu na okres 2000 – 2009 r. W latach 1999 – 2004 posadzono łącznie 183 tys. drzew i 32 tys. krzewów. Nie otrzymaliśmy odpowiedzi, jakie prace wykonano w ostatnich dwóch latach. Wyjaśniono nam, że na terenie strefy w latach 2003-04 głównie wykonywano takie prace jak np. utrzymanie urządzeń melioracyjnych, rekultywacja i rewitalizacja zieleni, likwidacja dzikich wysypisk, nasadzenia, utrzymanie pasów pomocy pożarowej.
Powiedziano nam też, że zaprzestanie wycinki nie szkodzi środowisku.
Ziemię w strefie bada oddział Wojewódzkiej Inspekcji Ochrony Środowiska w Legnicy. – Wyniki ostatnich badań były na odpowiednim poziomie – odpowiada szefowa delegatury Łucja Strzelec.
Ale okazuje się, że ostatnie badania robiono w... 2001 roku! Dlaczego?
– Nasi kontrolerzy zajmują się nie tylko legnicką hutą. Ponadto teren strefy ochronnej należy do huty, więc to, co tam się dzieje, jest w gestii jej władz, które realizują tam swój plan zagospodarowania – tłumaczy pani Strzelec.•

Zawartość metali ciężkich
w glebie strefy ochronnej – badania z 2001 r.
Miedź – 359-835 (norma 150, znacznie przekroczona)
Ołów – 183-381 (norma 100, znacznie przekroczona)
Cynk – 148-366 (norma 300, lekko przekroczona)