Świerzawa: Romańska perełka Pogórza Kaczawskiego

Już w 1268 roku musiała być tu spora osada, skoro w dokumentach wspomina się o kościele i parafii. Pod koniec XIII wieku książę Bolko I nadał jej prawa miejskie. Niestety, na miasto spadały klęski: wiele razy pożar całkowicie trawił drewnianą zabudowę, było też kilka wielkich powodzi, a na dodatek często pojawiało się "morowe powietrze", które dziesiątkowało mieszkańców. W czasie wojen Świerzawa była regularnie grabiona i plądrowana przez przemieszczające się wojska, czemu sprzyjał brak jakichkolwiek fortyfikacji. Miasteczko nie mogło się bogacić i dynamicznie rozwijać. Dzięki temu zastygło w czasie i zachowało bardzo pierwotny układ osady targowej.

*Baza noclegowa każdego turysty: Campingi i pola namiotowe, pensjonaty, schroniska

Może się wydawać dziwne, że w malutkiej, ubogiej Świerzawie wzniesiono aż trzy kościoły, z których dwa: cmentarny i parafialny, na pewno warto odwiedzić. Pierwszy z nich, pod wezwaniem świętych Jana Chrzciciela i Katarzyny, należy do nielicznej w Polsce grupy świątyń romańskich. Powstał w XIII wieku i od tego czasu nie był nigdy gruntownie przebudowywany, dzięki czemu zachował charakterystyczne cechy stylu: grube mury, małe, półkoliście zamknięte okna i i drewniany strop nad nawą (jesteśmy raczej przyzwyczajeni do gotyckich kamiennych lub ceglanych sklepień, które spotykamy w większości kościołów). Koniecznie trzeba przyjrzeć się bogato zdobionym oknom w absydzie – takich na pewno nie zobaczymy we Wrocławiu i większości śląskich miast. W XV wieku dobudowano do kościoła wieżę i zakrystię, a część okien i portali zmieniono na ostrołukowe – gotyckie. Wtedy też otoczono go solidnym murem obronnym, z potężną bramą przypominającą wrota zamkowe. Dzięki temu, w razie zagrożenia ludność Świerzawy mogła szukać schronienia w świątyni i na terenie przylegającego do niej cmentarza.

Nie samymi Sudetami żyje turysta - zajrzyj do przewodnika po całym Dolnym Śląsku

Wewnątrz obejrzymy średniowieczną, kamienną chrzcielnicę oraz renesansową ambonę i stalle. Podczas remontu odkryto w absydzie cenne polichromie, przedstawiające m.in. Chrystusa na majestacie oraz fantastyczne obrazy zwierząt i roślin. Z kolei na ścianach zewnętrznych znajdują się dość dobrze zachowane renesansowe płyty nagrobne. Rzeźbiarze bardzo wiernie odtworzyli postacie zmarłych - epitafia mogą być swoistym katalogiem renesansowej mody – zarówno kobiecej, jak i męskiej.

Z kolei kościół parafialny Wniebowzięcia NMP jest typowym przykładem architektury gotyku. Uwagę zwiedzających zwracają m.in. dwa bogato zdobione ostrołukowe portale (szczególnie ten w kruchcie) i typowe dla tego stylu duże, wysokie okna, zakończone również ostrołukowo, z tzw. maswerkami, czyli rodzajem kamiennej koronki. W środku, wśród bogatego wyposażenia, poszukajmy przede wszystkim średniowiecznej, drewnianej figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Wrażenie robi barokowy ołtarz autorstwa znanego rzeźbiarza - Michała Klahra Młodszego.

Przy niewielkim, podłużnym ryneczku znajduje się trzeci kościół, który jednak nie jest tak interesujący jak dwa poprzednie. Kończąc wędrówkę po Świerzawie, można jeszcze przejść przez stary, kamienny most drogowy na Kaczawie, który wzniesiono w XVIII wieku. Znajdziemy go między ulicami Kościuszki a Zieloną.

Ze Świerzawy żółty szlak prowadzi do Lubiechowej. Tam też najcenniejszym zabytkiem jest wczesnogotycki kościół otoczony murem obronnym, z bardzo ciekawymi średniowiecznymi freskami, przedstawiającymi m.in. walkę św. Jerzego ze smokiem. Warto rówmież obejrzeć renesansowy dwór (przebudowany później na malowniczy spichlerz) oraz pałac.

Zobacz też: Największe atrakcje Wrocławia