Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Światowy Dzień Praw Konsumenta. O misji Rzecznika Konsumentów opowiada Katarzyna Mazur (WYWIAD)

Lila Pietrusiewicz
15 marca na pamiątkę wystąpienia prezydenta Johna F. Kennedy'ego ustanowiony został Światowym Dniem Praw Konsumenta. Czy Polacy znają swoje prawa konsumenckie? Czy potrafią z nich korzystać?  

15 marca 1962 roku prezydent John F. Kennedy, stojąc przed Kongresem Stanów Zjednoczonych, wypowiedział następującą sentencję:  „Wszyscy, z definicji, jesteśmy konsumentami. Konsumenci stanowią największą grupę ekonomiczną w gospodarce, wpływającą oraz pozostającą pod wpływem prawie każdej publicznej i prywatnej decyzji ekonomicznej... Ale są oni jedyną ważną grupą, której zdanie często nie jest brane pod uwagę”.

Prezydent Stanów Zjednoczonych zaprezentował wówczas projekt ustawy o prawach konsumentów zawierający cztery podstawowe prawa, a mianowicie:
 
- prawo do bezpieczeństwa;
- prawo do informacji;
- prawo wyboru spośród różnych produktów i usług po konkurencyjnych cenach;
- prawo wyrażania opinii, które mają wpływ na kształtowanie polityki konsumenckiej.
 
Z okazji Światowego Dnia Konsumenta 10 marca 2017 r. w siedzibie Senatu, pod honorowym patronatem premier Beaty Szydło, odbyła się konferencja „Ochrona konsumentów w dobie rozwoju srebrnej gospodarki”, zorganizowana przez Senacki Zespół ds. Ochrony Konsumentów wspólnie z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) i Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W roku bieżącym szczególną uwagę poświęca się konsumentom seniorom. Podczas konferencji dyskutowano na temat pozycji tej grupy społecznej we współczesnej gospodarce, o tym jak wpływają oni na rynek produktów i usług w Polsce, w jaki sposób przedsiębiorcy dostosowują produkty i usługi do tej grupy konsumentów. 

- Do starszego pokolenia adresowanych jest coraz więcej produktów i usług. Niestety, wiąże się to z nieuczciwymi praktykami wobec seniorów. Dlatego wymagają oni szczególnej ochrony, a jednym z najważniejszych zadań UOKiK jest przeciwdziałanie takim praktykom i ich ściganie - podkreślał podczas konferencji  prezes UOKiK Marek Niechciał.

W konferencji konsumentów zamojskich reprezentowała Katarzyna Mazur Miejski Rzecznik Konsumentów w Zamościu.

Informacje o konferencji znajdują się na stronie www.senat.gov.pl oraz na www.uokik.gov.pl
 
W jaki sposób bronić się przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców?

Miejski Rzecznik Konsumentów w Zamościu przypomina podstawowe zasady, o których konsumenci seniorzy powinni pamiętać.

Zanim podejmiesz decyzję:
 
      Sprawdź wiarygodność firmy!
       Dokładnie przeczytaj umowę!
       Nie podpisuj, jeśli nie rozumiesz!
Jeśli masz problem natury konsumenckiej pomoże Ci Miejski Rzecznik Konsumentów w Zamościu. Funkcję Miejskiego Rzecznika Konsumentów pełni Katarzyna Mazur.

Interesanci przyjmowani są w dniach: poniedziałek, środa, czwartek
w godzinach 7.30- 15.30 i we wtorek w godzinach 8.00 - 16.30
Rynek Wielki 13 (oficyna Ratusza)
tel. 84 677 24 22

e-mail: [email protected]

Miejski Rzecznik Konsumentów zapewnia mieszkańcom bezpłatną informację i poradnictwo prawne w zakresie ochrony interesów konsumenckich, reprezentuje konsumentów w sporach z przedsiębiorstwami, współpracuje z Inspekcją Handlową i Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

O MISJI RZECZNIKA OPOWIADA KATARZYNA MAZUR MIEJSKI RZECZNIK KONSUMENTÓW W ZAMOŚCIU
Kto to jest konsument?
Zgodnie z definicją zamieszczoną w art. 221 Kodeksu cywilnego konsumentem jest osoba fizyczna, dokonująca czynności prawnych do celów nie związanych z działalnością zawodową lub gospodarczą.

Z jakimi problemami boryka się najczęściej polski konsument?
Konsumenci zasypywani są przez przedsiębiorców bardzo dużą ilością ofert. Należy czytać umowy, nie podpisywać dokumentów bez zapoznania się z ich treścią. Z tymi uchybieniami po stronie konsumentów wiążą się najczęściej pojawiające się problemy. Niektórzy konsumenci nie przywiązują uwagi do obowiązujących procedur np. reklamacyjnych, często powierzają przedsiębiorcom sporządzanie pism, które sami powinni skierować do przedsiębiorcy i stąd też biorą się problemy, zwłaszcza natury formalnej. Przedsiębiorcom zdarza się wykorzystać zaufanie konsumenta i sporządzić pismo w taki sposób, aby konsumentowi uniemożliwić dalsze dochodzenie roszczeń.

Z jaką tematyką związane są skargi wpływające do rzecznika konsumentów w Zamościu?
Reklamacji usług telekomunikacyjnych, finansowych, usług związanych z windykacją należności – zwłaszcza przedawnionych, usług motoryzacyjnych oraz reklamacji towarów np. sprzętu RTV i AGD, odzieży, obuwia, art. wyposażenia wnętrz, jak również dochodzenia roszczeń w ramach prawa do odstąpienia od umowy sprzedaży zawartej na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa.

Czy prawo konsumenckie dotyczy tylko handlu (tak powszechnie jest rozumiane) czy również innych dziedzin?
Przepisy prawa konsumenckiego dotyczą wszystkich czynności prawnych zawieranych przez osoby fizyczne. Dotyczą handlu towarami i usługami. W chwili obecnej nie ma jednego aktu prawnego zawierającego przepisy konsumenckie. Są one umieszczone w wielu aktach prawnych, takich jak: ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, ustawa – Prawo telekomunikacyjne, ustawa – Prawo przewozowe, ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, ustawa – Prawo bankowe, ustawa o Kredycie konsumenckim, ustawa o Świadczeniu usług drogą elektroniczną, ustawa Prawo energetyczne. Kodeks cywilny zawiera uregulowania dotyczące umowy o dzieło oraz umowy o roboty budowlane.

Jakie realne szanse przeciętny człowiek ma na to, by wygrać sporne kwestie?
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Szanse są zawsze, jeśli konsument dysponuje odpowiednimi dowodami potwierdzającymi zasadność swoich roszczeń lub jeśli przedsiębiorca uchyla się od wykonania zobowiązania lub zobowiązanie wykonuje, ale nienależycie, czyli ewidentnie łamie prawo.

Jaka jest podstawowa misja rzecznika konsumentów?
Misją rzecznika konsumentów jest świadczenie pomocy wszystkim osobom fizycznym, które uważają, że zostały pokrzywdzone przez przedsiębiorców w ramach zawartych umów.

Co należy do kompetencji rzecznika konsumentów?
Kompetencje rzecznika konsumentów określa ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy: zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów; składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów; występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów; współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi oraz wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w przepisach odrębnych. Rzecznik konsumentów może wytaczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów. Trzeba zauważyć, że decyzję o wytoczeniu powództwa lub o wstąpieniu do postępowania rzecznik podejmuje samodzielnie, ponieważ ustawa wskazuje wyraźnie, że rzecznik może wytoczyć, a nie rzecznik wytacza powództwa. Miejski rzecznik konsumentów w Zamościu wytacza powództwa cywilne tylko w przypadku, gdy istnieje prawdopodobieństwo wygrania sprawy.
Rzecznik konsumentów w sprawach o wykroczenia na szkodę konsumentów jest oskarżycielem publicznym w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Przedsiębiorca, do którego zwrócił się rzecznik konsumentów, jest zobowiązany udzielić rzecznikowi wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika.

Kto poza rzecznikiem konsumentów może jeszcze pomóc?
Inspekcja Handlowa prowadzi mediacje konsumenckie, Delegatura Lubelskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Zamościu znajduje się przy ul. Partyzantów 3. Porad prawnych udzielają również organizacje społeczne, których celem statutowym jest ochrona praw konsumentów np. Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich; Rzecznik Ubezpieczonych w sprawach ubezpieczeniowych; Arbiter Bankowy rozstrzyga spory pomiędzy konsumentami a bankami; Komisja Nadzoru Finansowego; Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawach ochrony zbiorowych interesów konsumentów; Urząd Komunikacji Elektronicznej w sprawach usług telekomunikacyjnych oraz Urząd Regulacji Energetyki w sprawach dotyczących usług energetycznych.

O czym powinien zawsze pamiętać każdy konsument?
Przede wszystkim konsument powinien pamiętać o tym, że: ma prawo do reklamacji towarów i usług; gwarancja jest odrębnym reżimem odpowiedzialności od odpowiedzialności sprzedawcy; prawo do zwrotu towaru bez podania przyczyny w ciągu 10 dni przysługuje tylko konsumentowi przy zakupach na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. W przypadku zakupów w sklepach detalicznych tzw. stacjonarnych zwrot towaru niewadliwego może nastąpić tylko za zgodą sprzedawcy, a także przed podpisaniem należy dokumenty przeczytać.

Jakie typu skargi dotyczą nierzetelności usługodawców?
W przypadku usług, najwięcej skarg dotyczy nienależycie świadczonych usług telekomunikacyjnych, ale wpływają również skargi na usługi bankowe, ubezpieczeniowe, motoryzacyjne, remontowo-budowlane, przewozowe i pralnicze.

Czym jest prawo konkurencji?
Podstawowym zadaniem Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów jest dbałość o właściwe funkcjonowanie konkurencji jako dobra publicznie pożądanego. Konieczność rywalizacji na rynku sprawia, że przedsiębiorcy redukują koszty, zwiększają wydajność i rozwijają nowe produkty. Dzięki temu konsumenci mają dostęp do szerszej gamy lepszych jakościowo oraz tańszych towarów i usług. W rezultacie, efektywna konkurencja wpływa na wzrost konkurencyjności całej gospodarki, co nie pozostaje bez znaczenia dla dynamiki wzrostu gospodarczego oraz zatrudnienia. Prezes UOKiK przeciwdziała praktykom ograniczającym konkurencję, do których należą działania polegające na zawieraniu niedozwolonych porozumień oraz nadużywaniu pozycji dominującej. Zgodnie z ustawą o ochronie konkurencji i konsumentów posiadanie pozycji dominującej nie jest zabronione. Niedozwolone jest natomiast jej nadużywanie m.in. poprzez bezpośrednie lub pośrednie narzucanie nieuczciwych cen (w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich), stosowanie uciążliwych warunków umów przynoszących nieuzasadnione korzyści, a także działania mające na celu niedopuszczenie do wejścia na rynek nowych podmiotów gospodarczych bądź rozwoju już działających. Do nadużywania dominującej pozycji rynkowej może dochodzić w sytuacji, gdy przedsiębiorca osiąga taką przewagę nad konkurentami, dzięki której nie musi obawiać się konkurencji z ich strony ani liczyć się z kontrahentami i konsumentami. Domniemywa się, że taką pozycję przedsiębiorcy wyznacza jego 40-procentowy udział w rynku. W praktyce jednak każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie, w określonych bowiem przypadkach spełnienie tego warunku nie pozwala jeszcze na dominację, w innych natomiast znacznie niższy próg ją gwarantuje (np. 30-procentowy udział w rynku wobec znaczniCzy sąe rozdrobnionej konkurencji).

Czego należy wystrzegać się przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy?
Przed podpisaniem umowy trzeba ją przeczytać i jeśli zawiera postanowienia, które są dla konsumenta niekorzystne, to albo jej nie podpisywać, albo zwrócić się do przedsiębiorcy o wykreślenie niekorzystnych zapisów. Jeśli nie uda się wynegocjować warunków, które będą konsumentowi odpowiadać, to najlepiej takiej umowy nie zawierać i wybrać innego przedsiębiorcę. Jeśli po podpisaniu umowy okaże się, że zawiera ona klauzule niedozwolone, to zawsze taką umowę można zaskarżyć do UOKiK, który wszczyna postępowanie o stwierdzenie uznania wzorca umownego za niedozwolony.

Czy są organizowane warsztaty, spotkania, szkolenia lub inne formy edukacyjne, w których mogłaby uczestniczyć osoba chętna do poszerzenia swojej wiedzy na temat praw konsumenckich?
Wszystkie instytucje zajmujące się ochroną praw konsumentów zapewniają poradnictwo konsumenckie i zapewniają pomoc prawną przy dochodzeniu roszczeń. Nie znam instytucji, które prowadziłyby zorganizowane warsztaty czy szkolenia dla nieograniczonej liczny konsumentów. Organizacje społeczne cyklicznie organizują np. targi wiedzy, na które może przyjść każdy i uzyskać potrzebną informację. Konsumenci mogą edukować się tylko u rzecznika, w Inspekcji Handlowej, korzystając z poczty elektronicznej, pisząc na porady@dlakonsumentow lub korzystając z infolinii konsumenckiej 800 007 707, albo z porad, o które zwrócą się do innych instytucji.

Co powinno być kwintesencją pracy miejskiego rzecznika konsumenta?
Rzecznik konsumentów ma obowiązek wykonywać wszystkie zadania nałożone ustawą, ale uważam, że największy nacisk należy położyć na poradnictwo i edukację. Im więcej wiedzy tym lepiej. Każdy przychodzący do biura rzecznika konsument otrzymuje poradę oraz zaopatrywany jest w foldery, broszury dotyczące ochrony praw konsumentów. W ramach edukacji rzecznik współpracuje z lokalnymi rozgłośniami radiowymi, redakcjami TV i prasą. Rzecznik uczestniczy w spotkaniach z młodzieżą w szkołach oraz z seniorami.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Polacy chętniej sięgają po krajowe produkty?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na zamosc.naszemiasto.pl Nasze Miasto