„Małe kroki - wielkie zmiany”. Coś i nic, czyli co to jest powietrze?

Nieco później, na pierwszych lekcjach chemii, poznawaliśmy skład powietrza i jego właściwości, przeprowadzaliśmy doświadczenia w szkolnym laboratorium i pisaliśmy reakcje. Nauczyliśmy się, że czyste powietrze składa się z gazów, które występują w nim w sposób naturalny. Tlen i azot stanowią 99% suchego powietrza, zaś pozostałe 1% przypada na argon, dwutlenek węgla, hel i inne gazy śladowe. Ponadto powietrze zawiera parę wodną, od 0,1% w suchym, zimnym powietrzu do nawet 4% objętości w powietrzu wilgotnym i gorącym.

Dzisiaj nasza wiedza musi obejmować również pojęcia takie, jak:

• zanieczyszczenie powietrza -pyły lub gazy oraz aerozole (czyli cząstki stałe i ciekłe unoszące się w powietrzu), które zmieniają naturalny skład powietrza atmosferycznego. Mogą one być szkodliwe dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin, a także niekorzystnie wpływać na glebę, wody i inne elementy środowiska przyrodniczego.

• smog-powstaje, gdy w powietrzu znajduje się dużo zanieczyszczeń, nie ma wiatru i jest wilgotno - wystąpienie dużej emisji zanieczyszczeń, głównie pyłów i niekorzystnych warunków atmosferycznych. Największym źródłem smogu jest niska emisja. Smog zwiększa ryzyko na zachorowania na wiele chorób układu oddechowego.

• niska emisja - dym powstający w wyniku spalania paliw stałych w celu ogrzania domów i mieszkań. Najgroźniejsze jest spalanie drewna, niskiej jakości węgla oraz śmieci w starych piecach. Niska emisja jest szkodliwa nie tylko dla ludzi, powoduje również zmiany klimatyczne.

• pył zawieszony - drobne cząsteczki swobodnie unoszące się w powietrzu, np.: cząsteczki sadzy powstające w procesie spalania węgla lub innych paliw. Wysokie stężenia zanieczyszczeń pyłowych powietrza atmosferycznego jest szkodliwe dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin.

• PM10 - pył o średnicach cząstek poniżej 10 μm. Jest on na tyle drobny, że przenika w głąb układu oddechowego. W skład tej frakcji wchodzą przede wszystkim cząstki mineralne, unoszone z ziemi przez wiatr, wzbijane na budowach, unoszone przez ruch samochodowy itp. Ze względu na relatywnie duże rozmiary cząstek pył gruby dociera w układzie oddechowym nie głębiej niż do oskrzeli.

• PM2.5 - pył bardzo drobny, o średnicach cząstek poniżej 2,5 μm. Przeciętnie stanowi on około 60% pyłu PM10 w sezonie letnim i ponad 75% w chłodnej porze roku. W jego skład wchodzi przede wszystkim sadza oraz inne produkty powstałe w procesach spalania. Powoduje duże zagrożenie zdrowotne, ponieważ ze względu na niewielkie rozmiary cząstek może przenikać do najgłębszych części układu oddechowego, do pęcherzyków płucnych i dalej do krwiobiegu.

• Benzo(a)piren - jeden z najbardziej toksycznych składników smogu - mgły zawierającej zanieczyszczenia powietrza. Benzo(a)piren jest szkodliwy nie tylko na zdrowie ludzkie, ale także na roślinność, gleby i wodę.

Czy zauważyłeś, że w każdej z definicji znajduje się informacja o szkodliwym wpływie na zdrowie ludzi i przyrodę? Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej jak poprawić jakość powietrza wejdź na www.wroclaw.pl/male-kroki oraz www.facebook.pl/malekrokiwroclaw

Ciekawostki o powietrzu:

• gdyby w atmosferze nie było cząstek stałych (aerozoli), nie mogłyby się tworzyć chmury.

• badania satelitarne wykazują, że ślady atmosfery ziemskiej występują nawet na wysokości 20 000 km.

• na wysokości ok. 80 km temperatura powietrza wynosi ok. -90 C. Zorze polarne tworzą się na wysokości ponad 200 km.

• człowiekowi udało się skroplić powietrze. Dokonali tego Polacy – Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski w 1883 r.

• gdyby nie było atmosfery ziemskiej, to temperatura na naszej planecie nie przekraczałaby 0°C.

• w troposferze temperatura maleje z wysokością średnio o 0,6°C na każde 100 metrów.