Chyba każdy wczytywał się kiedyś w zawiłe urzędowe pismo, skomplikowaną instrukcję obsługi (np. kosiarki) albo przysłuchiwał się sejmowemu odczytywaniu projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia... Koszmar. Pełno w takiej polszczyźnie bełkotu i trudnych sformułowań, które bez problemu można zastąpić prostszymi odpowiednikami.
I tu z pomocą przychodzi grupa siedmiu wrocławskich naukowców - między innymi dr Tomasz Piekot z Instytutu Filologii Uniwersytetu Wrocławskiego i dr Marek Maziarz z Zakładu Sztucznej Inteligencji Politechniki Wrocławskiej. Zespół stworzył aplikację FOG-PL. To proste narzędzie bada, jak bardzo tekst jest skomplikowany i informuje, jak wiele lat trzeba poświęcić na naukę, aby go zrozumieć. Każdy może z niego skorzystać na stronie www.logios.pl. Wystarczy wkleić dany tekst i przefiltrować go, by dostać wynik. Jest siedem poziomów przystępności.
Matematyczne wzory w służbie autorom
- To dopiero początek, nasz system sam się uczy i w przyszłości będzie potrafił znacznie więcej. Stworzyliśmy go w 2010 roku, gdy ministerstwo rozwoju regionalnego poprosiło nas o zrobienie badań na temat tego, jak bardzo skomplikowane językowo są wnioski o dofinansowanie unijne - wyjaśnia dr Tomasz Piekot, współtwórca Pracowni Prostej Polszczyzny. - Są one przecież skierowane do wszystkich, więc muszą być zrozumiałe. I tak po dwóch latach prac powstało nasze narzędzie FOG-PL.
Z aplikacji korzystają już niektóre urzędy, kilka ministerstw, dziennikarze i książkowe wydawnictwa. Jak działa taki system?
- Bierze on pod uwagę dwa parametry: średnią długość zdań w tekście i liczbę wyrazów długich, czyli zawierających cztery lub więcej sylab. Wartości są przeliczane dzięki specjalnemu wzorowi, a wynik pokazuje, ile lat nauki i który etap edukacji musimy mieć za sobą, żeby go zrozumieć - tłumaczy dr Marek Maziarz.
Sejm, prezydent i premier tylko dla elity
Sprawdźmy więc za pomocą FOG-PL różne artykuły, informacje i komunikaty. Na pierwszy ogień weźmy Sejm i informację z 19 lutego br. o tym, że wchodzi w życie nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi. Po "przepuszczeniu" przez aplikację okazuje się, że trzeba bitych 18 lat edukacji, żeby pojąć, co ten komunikat ma nam do przekazania (ocena: język bardzo trudny). Trafił więc do poziomu przedostatniego z najtrudniejszych, wymagającego rozpoczęcia studiów doktoranckich.
Trochę lepiej wygląda analiza przemówienia prezydenta Bronisława Komorowskiego, wygłoszonego podczas uroczystości otwarcia Polsko-Rosyjskiego Forum Dialogu Obywatelskiego. Wynik? Od 13 lat do 17 lat nauki, język określony został jako trudny i wymaga podjęcia studiów. Identycznie wypada premier Donald Tusk w trakcie sejmowego expose z listopada 2011 r. Pikanterii dodaje fakt, że to przemówienie zaczyna się słowami: "Dzisiejsze exposé musi stać się prostym, czytelnym komunikatem, który odpowiada na wyzwanie doby obecnej".
Dla odmiany weźmy na celownik informację ze strony internetowej Komendy Głównej Policji z 22 lutego pt."Wytwarzał amfetaminę - zatrzymali go policjanci z CBŚ". Tu już lepiej, bo w pełni zrozumie go osoba z maturą.
"Ona tańczy dla mnie" wzorem
Oceńmy dla równowagi coś ze świata popkultury. Tu raczej bez niespodzianek. Język użyty w tekście piosenki "Ona tańczy dla mnie" zespołu Weekend wymaga 9-10 lat edukacji, zrozumie go każdy gimnazjalista i jest zalecany w komunikacji publicznej. Elokwencją nie wykazali się zbytnio Bracia Figo Fagot, układając tekst do innego discopolowego hitu "Bożenko". Wystarczy od jednego roku (!) do 6 lat nauki, by go sobie przyswoić. To najniższy poziom z możliwych, a taki język jest oceniony przez program jako... zbyt prosty.
Ten artykuł został przez FOG-PL oceniony jako dość trudny, wymagający zdania matury. Nie trafił do grupy "plain language", czyli - jak czytamy na stronie Pracowni Prostej Polszczyzny - "języka zalecanego wszystkim autorom i instytucjom, piszącym teksty adresowane do masowego odbiorcy (tzw. każdego obywatela)." Czas chyba mocno popracować nad sobą, słuchając piosenek zespołu Weekend. Dzień za dniem...
Autor: Arek Gołka
Zobacz inne materiały na MMWroclaw.pl | |||
 |   |  |  |
| Woodstock 2013 | Prawo jazdy 2013 | Koncerty we Wrocławiu | Matisyahu |
Uwaga na Instagram - nowe oszustwo
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
