Protoplastami tej wrocławskiej rodziny malarzy i scenografów byli Jadwiga Przeradzka i Aleksander Jędrzejewski. Para poznała się pod koniec lat 20. w Warszawie, gdzie wcześniej oboje studiowali malarstwo w tamtejszej Szkole Sztuk Pięknych. Aleksander Jędrzejewski urodził się w 1903 roku w Żytomierzu (obecnie na Ukrainie), natomiast Jadwiga Przeradzka w 1902 roku w Moskwie. Jej rodzina pochodziła wprawdzie z Łodzi, ale ojciec przyszłej malarki kierował zakładem włókienniczym w jednej z miejscowości obwodu moskiewskiego.
Młodych adeptów sztuki połączyła nie tylko warszawska uczelnia, ale także tamtejsze środowisko twórcze, spotykające się w kawiarniach i na licznych plenerach. Oboje należeli do artystycznych ugrupowań, wystawiając swoje prace m.in. z Z. Stryjeńską, R. Malczewskim, T. Roszkowską czy E. i M. Seidenbeutlami. W 1930 roku wzięli ślub, a kilka lat później na świat przyszedł syn Michał. W ich pracach coraz częściej pojawiały się tematy związane z licznymi podróżami, jakie odbywali, docierając aż do północnej Afryki.
Dobrze zapowiadającą się karierę i szczęście rodzinne przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Aleksander Jędrzejewski wyjechał do Łucka (obecnie Ukraina), zaś jego żona udała się do rodzinnej Łodzi, gdzie pod koniec wojny została aresztowana za przynależność w Armii Krajowej. Udało jej się uciec podczas ewakuacji więzienia, by kolejne miesiące spędzić w ukryciu. Małżonkowie spotkali się dopiero po wojnie i po krótkim pobycie w Łodzi, zdecydowali o wyjeździe do Wrocławia.
Stolica Dolnego Śląska leżała jeszcze w ruinie, jednak już działały sceny teatralne, a chłonna kultury publiczność zapełniała całe widownie. Małżeństwo Jędrzejewskich, już przed wojną zajmowało się scenografią, jednak dopiero we Wrocławiu uzyskali możliwość zaprezentowania swojego talentu w tej dziedzinie. Przez pierwsze 20 lat powojennej historii miasta Jadwiga i Aleksander Jędrzejewscy współtworzyli scenografie dla wszystkich ówczesnych wrocławskich teatrów oraz opery. Projektowali oprawę i kostiumy, głównie do przedstawień dramatycznych, z których niektóre do dziś zajmują ważne miejsce w opracowaniach o sztuce scenografii. W tamtym okresie łatwo było zetknąć się z twórczością tej pary, a szczególnie z pracami Aleksandra Jędrzejewskiego.
W 1948 roku artysta współrealizował kompozycje malarskie na potrzeby Wystawy Ziem Odzyskanych. Zaprojektował także wystrój wnętrz m.in.: Teatru Współczesnego, kawiarni Kolorowa przy Hali Stulecia czy znanej kwiaciarni na osiedlu KDM. Jednak jego najbardziej rozpoznawalnym wrocławskim dziełem, przez wiele lat będącym symbolem miasta, pozostaje kompleksowy projekt kolorystyki Rynku, pl. Solnego oraz wylotów ulic prowadzących do obu placów. Aleksander Jędrzejewski opracował go w latach 1954–1961 wspólnie z W. Wincze i S. Pękalskim, za co wszyscy zostali uhonorowani Nagrodą Miasta Wrocławia.
Małżeństwo Jędrzejewskich, poza pracami scenograficznymi, było nieustannie aktywne w twórczości malarskiej. W ich pracowni i w plenerze powstawały unikatowe widoki Wrocławia i Dolnego Śląska. Artystycznymi śladami swoich rodziców poszli: syn Michał, jego żona Barbara, wnuk Piotr z żoną Renatą i prawnuczka Aleksandra.
Wystawę prac malarskich i scenograficznych rodziny Jędrzejewskich będzie można oglądać od 16 marca w Muzeum Teatru przy pl. Wolności.
Dr Maciej Łagiewski, autor tekstu, jest dyrektorem Muzeum Miejskiego Wrocławia
Bohaterka Senatorium Miłości tańczy 3
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
