Czy szef powinien poinformować nas, że zakłada monitoring?

Tego rodzaju nadzór ma wielu przeciwników. Niestety, jeśli procedura wdrożenia kontroli za pomocą systemu kamer przebiega prawidłowo, nic nie można na to poradzić. Zresztą w wielu przypadkach nie ma się co dziwić ostrożności lub raczej przezorności przedsiębiorców.

Z danych towarzystwa ubezpieczeń Euler Hermes wynika, że polscy pracownicy kradną, fałszują, wynoszą dane i własność firmy. Ofiarą nieuczciwości pracowników padło w ciągu ostatnich kilku lat blisko 80 procent przedsiębiorstw w Polsce. Z kolei wyniki sondy Zakładów Usługowych "EZT" S.A. mówią aż o 74 procentach kradzieży z udziałem pracowników. Na drugim miejscu znalazły się przypadki przywłaszczenia np. papieru lub benzyny (17 procent). Zaufanie do swoich pracowników ma zaledwie 9 procent pracodawców.

- Kradzieże zdarzają się niemal w każdej firmie. Pracownicy kradną praktycznie wszystko - od drobiazgów, jak papier do drukarki i długopisy, skończywszy na mieniu firmy, bazach danych, dokumentach czy programach komputerowych. Ostatnie badania Centrum Badania Opinni Publicznej pokazały, że powszechne wśród pracowników jest korzystanie z mienia firmy do celów prywatnych. Z telefonu, firmowego papieru czy faksu korzysta powszechnie aż 22 procent pracowników.
- Pracodawca ma prawo prowadzić monitoring wizyjny, jeśli jesteśmy o tym poinformowani. Z tego prawa korzystają dziś w Polsce przede wszystkim duże firmy produkcyjne, zabezpieczające w ten sposób swój towar i mienie przed kradzieżą - mówi Tomasz Komora, ekspert ds. ochrony Zakładów Usługowych "EZT" S.A.

Problem związany z kradzieżami jest tym większy, im więcej pracowników liczy dana firma. Pracownicy bowiem "kryją się" wzajemnie. Dlatego coraz częściej na liniach produkcyjnych, ale także w działach sprzedaży, IT czy magazynach pracownicy są obserwowani 24 godziny na dobę. Takie nagranie, podobnie jak nagranie bójki czy kradzieży samochodu z parkingu, może być dowodem w sprawie przeciwko pracownikowi, ale także dowodem dla policji.

- Decyzja o tym, czy zainstalować monitoring, leży wyłącznie po stronie pracodawcy. Powinien on jednak poinformować pracowników o tym, że są obserwowani przez kamery, czy np. o nagrywaniu rozmów. W żadnym wypadku system kamer nie może być montowany w toaletach i przebieralniach - w ten sposób pracodawca naruszałby prawo pracowników do prywatności. - Instalowanie monitoringu ukrytego, czyli bez wiedzy pracowników, może być uzasadnione jedynie wyjątkowymi sytuacjami, jak na przykład realne podejrzenie popełniania przestępstwa na terenie zakładu czy biura. Jest to jednak rzadkość. Najczęściej pracodawcy eksponują kamery, oznaczają budynki tabliczkami, rozsyłają memo z informacją o kamerach, tworzą specjalne pokoje monitoringu, pokazując w ten sposób, że każdy jest obserwowany. Jest to swego rodzaju gra psychologiczna z pracownikiem - mówi Tomasz Komora. - Obowiązkiem pracodawcy jest ochrona nagrania przed osobami nieupoważnionymi. Nagranie z monitoringu kamer mogą przeglądać wyłącznie upoważnione do tego osoby, oraz organy ścigania, które prowadzą postępowanie w przypadku popełnienia przestępstwa. Pracodawca ma obowiązek zabezpieczać tego typu nagrania, w przeciwnym razie może ponieść odpowiedzialność karną zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych.

Zasady kontroli powinny być zawarte w regulaminie pracy. W przeciwnym wypadku pracownik może pozwać firmę za naruszenie dóbr osobistych i praw pracownika. W zależności od okoliczności i rodzaju przewinienia, szefowi może grozić grzywna, odszkodowanie, ograniczenie, a nawet pozbawienie wolności.